Lacivert Dergi

Yazarlar Süleyman Arif Özkut
Süleyman Arif Özkut
Süleyman Arif Özkut

HİLAL İLE GÜNEŞİ DOST EDEN BİR GEMİNİN HİKAYESİ: ERTUĞRUL FIRKATEYNİ

20 Mayıs Cuma2022 Anadolu coğrafyası dünden bu güne konumu itibarıyla gözlerin üzerinde olduğu bir bölgeydi. Üstelik bu özelliği Osmanlı devrinde daha geniş bir hâkimiyet alanında daha bariz bir şekilde kendini gösteriyordu....
Süleyman Arif Özkut

Türkler dünyayı şekillendirirken...

21 Aralık Cuma2018 Orta Asya'daki ilk obalardan Osmanlı'nın cihan hâkimiyetine ve Cumhuriyet'e kadar geçirdikleri süreçlerle Türklerin dünyası ve dünya algısı değişti.
Süleyman Arif Özkut

Türklere sığınanlar

19 Kasım Pazartesi2018 Savaş, katliam, baskı ya da terörden kaçan milyonlarca mazluma kucak açmak bizim için yeni bir şey değil; Türkiye ve Türklerin tarihi köklerine uzanan milli bir erdem...
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı'da baharat faslı

17 Ekim Çarşamba2018 Ekinin ve neslin bozulmaya başladığı 20’nci yüzyıla gelene kadar insanlar -doğal olarak- organik yiyecek, içeceklerle beslendi, büyük ölçüde doğal yöntemlerle yaşadı. Osmanlı farkını bu konuda da göstermekten geri kalmadı.
Süleyman Arif Özkut

Geleceğe yol gösteren rüyalar

26 Eylül Çarşamba2018 Gelecekte olacakları bilme dürtü ve merakı insanoğlunu kahinlere, müneccimlere yöneltti. Bu yolda kimi zaman da rüyalar yol gösterici oldu. Bazen sıra dışı şahsiyetlerin gördüğü rüyalar büyük fetihlerin, çağ değiştiren olayların göstergesi sayıldı.
Süleyman Arif Özkut

Sonuçsuz bir darbe girişimi: Kuleli vakası

09 Ağustos Perşembe2018 1839 Tanzimat ve 1856 tarihli Islahat Fermanlarında yer alan bazı hükümlerde, gayrimüslimlere bir kısım ayrıcalıkların tanınması kimi zümreleri fazlasıyla rahatsız etmişti. Esas amacı devlette ikbal bulmaktan ibaret olan sözde ulema kesimi, fermanlarda bahsi geçen mevzuların şeriata aykırı olduğunu savunmaya başlayarak kendilerine bir meşruiyet alanı oluşturmaya çalışıyordu. Sultan Abdülmecit’in Islahat Fermanı’nı ilan etmesinden kısa bir süre önce Rusya ile yapılan Kırım Savaşı sonrasında devletin içine düştüğü maddi darboğazı da fırsata çevirmeye çalışan bu zevat, yaşanılan ekonomik krizin esasen padişahın ve bazı devlet adamlarının müsrifliğinden kaynaklandığı yönünde bir kamuoyu oluşturmaya çalışıyordu. Hem padişahın hem de krizde dahli olan devlet adamlarının görevlerinden el çekmeleri halinde krizin kendiliğinden çözüleceği yönünde bir propaganda süreci yürütmelerine rağmen halk kesimlerinden beklediği desteği bulamamışlardı. Bahsi geçen kesim, halktan yeterli teveccühü göremeyince, amaçlarını darbe yoluyla gerçekleştirmeye karar vermişlerdi!
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı'da bir vezir hanedanı: Çandarlılar

20 Haziran Çarşamba2018 Osmanlı Devleti'nin siyasi bir teşekkül olarak ortaya çıkışı 13'üncü yüzyıl başlarında bir uç beyliği şeklinde olmuştu. Başlangıçta gayet sınırlı bir organizasyona sahip olan bu beylik, bir aşiret gücü...
Süleyman Arif Özkut

Aslanla gezen bir Osmanlı: Cezayirli Hasan Paşa

14 Nisan Cumartesi2018 Cezayir’e yaptığı bir deniz yolculuğu esnasında çıkan fırtına neticesinde genç Hasan’ın bulunduğu gemi, Avrupa bandıralı bir yük gemisiyle çarpışır. Kendi gemisinde bulunan hemen herkes korkudan kaçışırken Hasan, karşı gemiye atlar ve bu gemide bulunan silahlı 15 kişiyi tek başına yatağanıyla yere sererek gemiye el koyar.
Süleyman Arif Özkut

Sedyede savaş yöneten kumandan: Süleyman Askeri Bey

15 Mart Perşembe2018 Irak’ta İngilizlerle girilen çatışmalar esnasında iki ayağından da yaralan Süleyman Askerî Bey, tedavi edilmek üzere Bağdat’a getirildi. Ayakları karyola demirlerine askıya alınmış olduğu halde dahi elinde kâğıt kalemle İngilizlere karşı taktik üretmeye devam etti.
Süleyman Arif Özkut

Çöl kaplanı Fahrettin Paşa

16 Şubat Cuma2018 Fahrettin Paşa, her türlü imkânsızlığa rağmen kutsal şehir Medine’yi sonuna kadar savunmak için her şeyi yaptı. Şehre gelir gelmez surları tamir ettirip topları mevzilere yerleştirmede erlerle birlikte çalıştı ve ilerleyen dönemlerde kendini gösteren kıtlık karşısında, askerini çekirge yemeye ikna etmek için fetva dahi çıkarttırdı.
Süleyman Arif Özkut

Despot Bir Paşanın Hikâyesi: Tepedenlenli Ali Paşa

15 Ocak Pazartesi2018 10 yaşına geldiğinde ele avuca sığmaz bir çocuk olan Ali’nin en büyük eğlencesi, babasından kalan tüfekle oynamaktı. Dağlardaki eşkıyaya özenmek, mektebe gitmekten daha ilgi çekiciydi onun için. Bundan dolayı da mektebe hiç gitmedi.
Süleyman Arif Özkut

Anadolu'nun "Orta Sınıfı" : ahiler

14 Kasım Salı2017 Anadolu'nun fethinden sonra gelişmeye başlayan Ticaret ve Zanaat Erbabı, önceleri fütüvvet teşkilatı adıyla anılırken ilerleyen zamanlarda ahi ve bugünlere gelen adıyla Lonca Teşkilatları çevresinde örgütlendi. Söz konusu bu yapı daha sonraki tarihlerde giderek gelişecek ve Osmanlı "Orta Sınıfını" oluşturan bir unsur olarak toplum hayatına katılacaktır.
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı’nın vampir “prensi”: Vlad Tepeş

15 Eylül Cuma2017 Tarih, unutulmayan karakterlerle doludur. Bu karakterler arasında adil yönetimi ve ortaya koyduğu insani öğretilerle ismi hatırlananlar olduğu gibi zalimlikleri, barbarlıkları ve etraflarına saldıkları korkuyla adından söz ettirenler de vardır. Bu isimlerden biri de 15’inci yüzyılda yaşayan fakat asıl ününe 19’uncu yüzyılda kavuşan ve Kazıklı Voyvoda olarak da bilinen Vlad Tepeş’tir.
Süleyman Arif Özkut

Kısa darbeler tarihi

11 Temmuz Salı2017 Darbe, cunta, muhtıra, kalkışma… 19’uncu yüzyılın ortalarından itibaren belirli aralıklarla askeri müdahalelerin yaşandığı bir ülke olan Türkiye, aslında bu kavramlara hiç de yabancı değil. Tarihimiz meşru iktidarlara karşı yapılan gayrimeşru müdahalelerle dolu ne yazık ki. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden günümüze kadar yaşanan askerî darbeleri ve girişimleri; aktörleri, nedenleri, dış bağlantıları ve sonuçları itibariyle ele alarak masaya yatırdık sizler için. Son örneğini yaklaşık bir yıl evvel 15 Temmuz’da yaşadığımız ve milletçe püskürtmeyi başardığımız bu kanlı girişimin, darbeler tarihimizin sonu olması ise en büyük temennimiz…
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı Kudüs'ü niçin fethetti?

14 Haziran Çarşamba2017 Memlûk sultanı Avrupalı dostlarına Cem Sultan’ın kendilerine teslim edilmesi halinde 400 bin duka altın vermeyi öneriyor, Hıristiyanlara ülkesinde serbest geçiş hakkı vermenin yanında Kudüs şehrini de teslim edip burada bir Haçlı Krallığı kurulabileceğini dile getiriyordu.
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı ve Batı'da 'öteki'

12 Nisan Çarşamba2017 Türklerin Anadolu’ya gelişiyle Bizans’ın baskıcı ve ötekileştirici politikalarından usanan Ermeni toplumu, bu yeni ve müsamahalı komşusuyla samimi ilişkiler geliştirdi. Selçuklular savaşlarda yıpranmış ve harap olmuş Anadolu’yu yeniden imar ettiler. Bir taraftan da hükümdarların yayımladığı peş peşe fermanlarla yerli Rumların bir süre vergiden muaf tutulması sağlandı ki bu, ötekini imha değil ihya maiyetinde bir icraattı.
Süleyman Arif Özkut

II. Mahmut ve yeni sistem

01 Mart Çarşamba2017 II. Mahmut devrinde yapılan reformlar kalıcı ve sağlam temellere oturtuldu.
Süleyman Arif Özkut

Melankolik bir sultan: III. Selim

09 Şubat Perşembe2017 1774’te babası III. Mustafa’nın ölümü ilk duygusal kırılma noktası oldu Şehzade Selim’in. İkinci kırgınlığını ise, ölen sultanların eşlerinin eski saraya gönderilmesi âdetiyle karşılaşınca yaşayacaktı. Çünkü bu sefer, annesi Mihrişah Sultan’dan da uzak kalacak ve zaten içine kapanık bir yapıya sahip olan şehzade daha da içine kapanmaya başlayacaktı.
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı'nın Halep'i

03 Ocak Salı2017 Her yıl Hacca giden binlerce Müslüman’ın şehri ziyareti, şehrin ticaret hacminin artmasına katkı sağlıyordu. 1612’de İran’la yapılan anlaşmaya konulan, Şii hacıların Bağdat ve Basra’dan değil de güvenli olan Halep ve Şam üzerinden Hicaz’a ulaşmaları şeklindeki madde de şehrin o zamanlar ne denli güvenli ve emin bir merkez olduğunun ifadesi gibidir.
Süleyman Arif Özkut

Hakikatten hurafeye: Müneccimlik

06 Aralık Salı2016 Osmanlı İmparatorluğu’nun yükselme devrindeki müneccimler aydın vasıflı, birden çok ilimle meşgul olan insanlardı. Yaptıkları işin ancak akıl ve mantığa yardımcı bir disiplin olacağının da farkındaydılar. Gök cisimlerini tanıma, yenilerini keşfetme ve gözleme dayalı olarak gelişen bu disiplin yerini zamanla yıldızlara mana yüklemeye, hazır basmakalıp ifadelere başvuran zırcahil takımına bırakmaya başladı.
Süleyman Arif Özkut

Lozan'da kaybedilenler

02 Kasım Çarşamba2016 Lozan’da Türkiye’yi temsil eden İnönü ile heyetinin belki de en önemli sorunu, siyasi diplomatik zihniyetten uzak olmanın yanında bütün devletlerin savaştan büyük yıpranmışlıklarla çıktığı gerçeğini idrak edememeleriydi. Yunanistan Batı Anadolu’da yediği darbe sonrası mahvolmuştu. Bahsi geçen şehirlerden en azından birinin yahut ikisinin alınması Misak-ı Milli adlı yemine mümkün olduğunca yaklaşılması anlamına geliyordu oysa.
Süleyman Arif Özkut

Tarihte bir FETÖ vakası: Şehülislam Feyzullah Efendi

12 Ekim Çarşamba2016 Şeyhülislamlık makamına veliaht olarak devrin İstanbul'unda ve tarihi kaynaklarda geçtiği adıyla Feyzullah'ın büyük oğlu Fethullah getirildi. Aklı başında olmayan, usulsüz hareketleriyle babası gibi nefret uyandıran bu zat da dirliklere keyfi el koyan, bolca da rüşvet yiyen bir ifritti. Şeyhülislamlığa veliahtlık gibi bir saçma usulün eklenmesi de Feyzullah Efendi tarafından icat edilmiş ilk ve tek uygulama olarak tarihteki yerini aldı.
Süleyman Arif Özkut

Kısa darbeler tarihi

05 Eylül Pazartesi2016 Tarihi, meşru iktidarlara karşı gayrimeşru müdahalelerle dolu olan bir ülke Türkiye. En son ve en kanlı örneğini 15 Temmuz gecesi yaşadık ve milletçe püskürttük bu rezil kalkışmayı. Fakat tarihimiz püskürtülemeyen ve etkileri gerek zihinlerimizde gerekse de sistemimizde hâlâ süregelen örnekleriyle dolu bu müdahalelerin. Osmanlı İmparatorluğu’nun Tanzimat sonrası döneminden başlayarak günümüze kadar gerçekleşen bu girişimleri, aktörleri, nedenleri, dış bağlantıları ve sonuçları itibariyle ele alarak masaya yatırmak istedik sizler için. Ne diyelim, Allah bu millete bir daha ne darbe ne de darbe girişimi göstersin!
YENİ YAZILAR

Bünyamin Bezci

Artık siyasi akıl toplumsal olana da ekonomik olana da hükmetmektedir. Maalesef daha az demokrasi daha çok devlet tarihin sonunun yeni aklıdır. Yükselen değerler güvenlik, düşman ve popülizmdir.

Barış Ertem

Deprem gibi doğal afetlerin, salgın hastalıkların, orman yangınlarının ve çatışmaların arttığı, mağdur kitlelerin sürekli büyüdüğü 21. yüzyıl dünyasında insanî diplomasi artık önemli bir ihtiyaç. 1990’lardan beri yardımsever Türk Milleti de Türk insanî diplomasisini zirveye taşıyor.

Ekrem Demirli

Geçmişe özlem ve hadiselerin yenilenmesine tereddütle yaklaşma duygusunun insan doğasındaki köklerini tahlil ederken karşılaştığım en hoş örneklerden biri Arap edebiyatının Hz. Âdem'e nispet ettiği bir...

Kerem Alkin

Dünya görülmedik bir hızla değişiyor. Küresel toplum, dünya sistemi, stratejiler, teknoloji ve değerler büyük bir dönüşüme maruz kalmış görünüyor. Tüm alanlarda bir yanda dünyaya ve düzenine neler olduğunu tespit gayreti, öte yandan da geleceğin neler getireceğini öngörme çabası açıkça görülüyor. Dünyanın ekonomik, stratejik, teknolojik gidişatı büyük bir merakın ve türlü araştırmanın da konusu… Dünyaya bu açılardan neler olup bittiğini, alışılageldik dünya sisteminin sık sık verdiği arıza ve kriz alarmlarını, istikbalin nelere gebe olduğunu konuyu hem ekonomik hem diplomatik açıdan yakından takip eden bir isimden dinlemenin yararlı olacağını düşündük. Akademisyen, ekonomist, OECD nezdinde Türkiye’nin daimi Temsilcisi Büyükelçi Prof. Dr. Kerem Alkin dünya sisteminin ve değişimin gidişatı hakkındaki görüş ve gözlemlerini Lacivert ile paylaştı.

Haşmet Babaoğlu

"Küresel elitler istiyorlar ki, mevcut sistem ve siyasiler iyice gülünçleşsinler..." Ocak ayındaki bir yazınızda, boşlukla konuşan Biden'ı, hiçbir ülkenin güvenmediği Fransa Cumhurbaşkanı Macron'u ve müstafi...

Arif Dülger

Yazar, tercüman, fikir adamı Yaşar Kaplan 71 yaşında hayata veda etti. Bir süredir pankreas kanseri tedavisi gören ve 7 Ocak’ta Almanya’da vefat eden Kaplan, Tacettin Dergâhı’na defnedildi. 28 Şubat’ın şiddetine en fazla maruz kalanlardan biri olan yazar, uzun süredir Türkiye’ye hasret çekerek yurt dışında yaşıyordu. Düşüncenin Temel Dinamikleri, Sıfır Üç Depremleri, Kalem ve Kelepçe, İdris’in İdris, Dönemeçler adlı kitapları yazan Kaplan, Abdülkadir es-Sufî (Ian Dallas), William Faulkner, Sıddıkî gibi farklı isimlerden hikâye, biyografi, ekonomi, tasavvuf türünde çevirilere de imza attı. Son yıllarda kitapları tekrar okurla buluşan Yaşar Kaplan’ın Türkiye’ye dönme ve yeni bir dergi çıkarma planlarına ömrü vefa etmedi. Aylık Dergi’de dönemin gündemdeki konularına özgün bakışlar sunan Kaplan, pek çok gencin edebiyat dünyasında yer edinmesine de yardımcı oldu. Bu gençlerden biri de naaşının Türkiye’ye getirilişinde etkin rol oynayan şair-yazar Arif Dülger. Dülger, 40 yıldır tanıdığı Yaşar Kaplan’ı Lacivert’e anlattı.

Handan Acar Yıldız

Toplumun dinamiklerini yeterince dikkate almadan yapılan reformlar yine toplum bariyerine çarptığından entelektüel kadın gerçek bir yalnızlığa itiliyor. Yazmak okumaktan da büyük bir meydan okumadır kadınlar için

Lacivert Yazı İşleri

Entelektüel nedir, kimdir? Bu soruya verilen cevaplar teoride bakış açısına göre bir hayli farklılık gösterebiliyor. Ama belki de bu sorunun bize özgü cevabını, faraziyenin ve sözlük tanımlarının ötesine geçerek, hayatları, düşünceleri, mesele edindikleri, araştırmaları ve sorgulamalarıyla bizzat entelektüelin canlı örneğini sunmuş olan şahsiyetlere bakarak anlamlandırmak en doğrusu. İşe kültürümüz, irfanımız, milli hasletlerimiz yani “bu topraklar” zaviyesinden bakınca “entelektüel kimdir, nedir, nasıl olur?” sorusunun şahsen cevabını oluşturan şahsiyetlerden birkaçını tanıyarak başlayabiliriz.

Ayşe Eyyüpkoca Atila

Burada hikâyelerini okuduğunuz her bir hanımefendi, kadın ve anne olmayı, bir kadının anne olmaktan ibaret olmadığını, ev, çocuk ve varoluşları arasında nasıl dengekurduklarını anlattı ve anneliğin de kadınlığın da sadece parça ile bütün arasındaki ilişkinin temsil aracı gibi bir şey olduğuna dikkat çekti. Kendilerine yönelttiğim sorulara, sorunlarımızın tespitine değil, çözümüne dair gerçekten de işimize yarayacak sahici cevaplar verdiler. Yaklaşık dört yıldır devam eden Çocuklarla Koşan Kadınlar söyleşi dizisini elbette bir yerde nihayete erdirmem gerekiyordu. Kendilerini bu dünyaya rasgele bırakmayan, kendi varlıklarının hükmünü yürütebilen, dünyaya bir anlam arayışı içinde kök salabilen ve en önemlisi bunu bir sorumluluk olarak duyabilen birbirinden kıymetli otuz dokuz ismi ağırladığım bu köşeye bir son yazmak düşündüğümden daha zor oldu. Çünkü kırkıncı isim öyle bir isim olmalıydı ki, hikâyesi hem bir son hem bir başlangıç olsun. Haftalarca düşündüm ve oldukça sıradan bir kadının aslında sıradan olmayan hikâyesi ile bu diziyi nihayete erdirmeye karar verdim. Çünkü bu Çocuklarla Koşan Kadınlar üst başlığı altında belki de asıl dikkat çekmeye çalıştığım şeyin özü olacaktı. Bu topraklarda sıradan görünen ama aslında sıradan bir hikâyesi olmayan belki de milyonlarca kadın yaşadı, yaşıyor. Şimdi sizlere emeğinin görünür olup olmamasıyla ilgilenmeden; her ne koşulda olursa olsun daima üreten, mücadele eden, iyi bir insan olmayı tek bir çerçeve içine girmeden başarabilen, ömrünü 7 çocukla koşarak yaşayan ve belki de hayatı boyunca didindiği her şeyde sadece Allah’ın rızasını gözeten bir kadından, iki yıl evvel kaybettiğim annemden bahsedeceğim…

Sena Subaşı

Yeni medya entelektüelliğin tanımını da değiştiriyor. Bugünün sorusu şöyle: “Birer kanaat önderi gibi kitleleri yönlendiren medyatik isimler entelektüel mi yoksa entelektüel gibi mi davranıyor?” Ancak işin bir de psikolojik boyutu var.
BİZE ULAŞIN