Lacivert Dergi

Yazarlar Enis Doko
Enis Doko
Enis Doko

İNSAN BEDENİ GELECEKTE NASIL OLACAK?

22 Eylül Cuma2023 Gelecekte insan türünün evrimini etkileyebilecek iki ayrı unsur söz konusu: Birincisi genetik mühendislik devrimi, ikincisi ise sibernetik devrim. Gelecekte insan vücudu makinelerle birleşebilir ve biyolojik bir canlıdan, yarı biyolojik yarı makine canlılara dönüşebiliriz.
Enis Doko

AKADEMİDE KİBİR VE ÇARELERİ

04 Eylül Pazartesi2023 Yazıya bir itirafla başlamak istiyorum. Ben bir akademisyenim, bir akademisyen için orta sınıf denebilecek bir popülariteye sahibim. Bir Celal Şengör ya da İlber Ortaylı gibi ünlü değilim, ancak hatırı...
Enis Doko

BİLİMCİLİĞİN TARİHSEL SERÜVENİ

19 Haziran Pazartesi2023 Bilimcilik, bilimin yegâne bilgi kaynağı olduğu iddiasıdır. Bilimciliği, bilimin önemli bir bilgi kaynağı olduğunu savunan bilimsel realizm ile karıştırmamak gerekiyor. Ben bilimsel realistim, ama bilimci...
Enis Doko

NEW AGE ENERJİ

29 Mayıs Pazartesi2023 Enerji kavramı karşımıza hem bilimde, hem de mistik çevrelerde çıkıyor. Özellikle New Age grupları sık sık Bioenerji, Reiki, Enerji tıbbı, Şifacılık, Şifa enerjisi gibi kavramlara atıf yapıyor ve enerji...
Enis Doko

MAKEDON TÜRKÜ GÖZÜNDEN TÜRKİYE

02 Mayıs Salı2023 Lacivert dergisi yazı istediği zaman bir felsefeci olarak akli ve analitik metinler kaleme almaya çalışırım. Ancak konu Türkiye olunca duygulara engel olmak, duygusal bir yazı kaleme almamak elde değil....
Enis Doko

KURAN MUSHAF’I YAKMA VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

21 Şubat Salı2023 İsveçli provokatör Rasmus Paludan, Kuran Mushaf’ı yakmak yerine LGBTQ bayrağı yakmaya kalkışsa Avrupa’daki entelektüeller tarafından eylemi ifade özgürlüğü olarak savunulabilecek miydi?
Enis Doko

TÜKETEREK TÜKENEN İNSANLIK

31 Ocak Salı2023 Eğer insanlık şu anki gibi yaşamaya devam etmek istiyorsa, yani tüketimde herhangi bir değişikliğe gitmezse, dünyanın ihtiyacımızı karşılaması için nüfusun 4,5 milyara düşmesi lazım.
Enis Doko

BİLİME MUHALEFET

29 Aralık Perşembe2022 Bilimin tek bilgi kaynağı olduğunu iddia eden bilimselcilik ideolojisine karşı çıkmak, bilimin bir bilgi kaynağı olduğunu reddetmeyi gerektirmez. Evet, bilim tek bilgi kaynağı değildir ama söz konusu fiziksel dünya olduğu zaman çok önemli bir bilgi kaynağıdır.
Enis Doko

POPÜLER SANAT VE MÜZİĞİN “ALDATICILIĞI”

27 Ekim Perşembe2022 Düşünce tarihinde sanatın yeri hep önemli oldu. Kimi felsefeciler sanatı entelektüel dünyanın merkezine koyarken, bir grup felsefeci ise özellikle kitleler üstünde etkili olan "popüler sanatın" olumsuz...
Enis Doko

FELSEFE VE BİLİMDE ALGI YÖNETİMİ

24 Ağustos Çarşamba2022 Çağımız zihinleri avlama çağı. Şirketlerden, devletlere, medya devlerinden, influencer'lara herkes bir şekilde algımızı etkilemeye, bize ürün satmaya ya da belli görüşleri kabul ettirmeye çalışıyor. Bunu...
Enis Doko

SAHTE KİŞİSEL GELİŞİMDEN KORUNMA YOLLARI

08 Temmuz Cuma2022 12 milyar doları ve 50 bin kitabı aşan kişisel gelişim endüstrisi çok sayıda tuzaklarla dolu. Bu tuzaklara düşmemeniz için dikkat etmeniz gereken noktaların bazılarına göz atacağız.
Enis Doko

UZAK DOĞU VE NEW AGE

25 Mayıs Çarşamba2022 Günümüzde Türkiye dâhil Batı'da Uzak Doğu dinleri ve felsefelerinden beslenen, New Age şemsiye terimi ile ifade edilen mistik hareketler yükselişte. Bu hareketler Uzak Doğu'dan aldıkları bazı kavramları,...
Enis Doko

DİN VE AKLIN SÜT KARDEŞLİĞİ

21 Nisan Perşembe2022 Din ile aklın ve bilimin çelişemeyeceğini görebiliriz, zira zaten akıl ve bilim dinimizin bilgi kaynaklarındandır. Bırakın aklın dine düşman olmasını, Müslüman olmak için akıl olmazsa olmaz bir şarttır.
Enis Doko

Bilimin nesnelliğine açılan savaş

26 Ocak Çarşamba2022 Post-modernler, yapı-sökümcüler, post-modern feministler, toplumsal inşacılar beş duyu ile test edilebilecek iddialara dayanan bilimin nesnelliğine saldırarak aslında tüm nesnelliğe savaş açtılar.
Enis Doko

Alternatif bir dünya arayışı: Metaverse

12 Ocak Çarşamba2022 100 metre genişliğindeki bir yol boyunca geliştirilmiş bir kentsel ortamdır. Kişiler burada sanal araziler satın alıp kendi binalarını kurabilirler. Bu kitapta Stephenson'un metaverse'inde insanlar...
Enis Doko

Bhagavad Gita’dan hayat dersleri

29 Kasım Pazartesi2021 Efsaneler, masallar, destanlar günümüz gözünden fantastik ya da sözde bilimsel anlatılar gibi okunurlar, oysa tüm bu hikâyelerin arkasında derin mesajlar mevcuttur. Yüzyıllar içinde birikmiş hayat tecrübesinden miras kalan mesajlar…
Enis Doko

Geleceğin Teknolojileri

20 Ekim Çarşamba2021 Teknoloji ve bilim insanlık tarihinde hiç olmadığı kadar büyük bir hızla gelişiyor. Her yıl yeni bir teknoloji hayatımıza giriyor ve bizi etkiliyor. Çok değil 20 yıl önce akıllı telefonlarımız, 3D yazıcılarımız,...
Enis Doko

Küresel ısınma ve komplo teorileri

21 Eylül Salı2021 Komplo teorileri bazılarımıza rahatlatı cı gelebilir ancak küresel ısınma ve geti rdiği felaketler şaka değil. Dünyamız için çok ciddi bir tehdit ve ne yazık ki muhtemelen çok yüksek sayılarda insanın hayatı nı kaybetmesiyle sonuçlanacak felaketlere yol açacak.
Enis Doko

Enis Doko: Denizlerdeki kirlilik

18 Ağustos Çarşamba2021 “Yarın çok geç olabilir” demeyin, yarın çok geç olacak! İnsanlık olarak eğer denizlerle ilgili önlemler almazsak geriye dönüşü olmayan felaketlere yol açabiliriz.
Enis Doko

İnsana er ya da geç çip takılacak!

17 Haziran Perşembe2021 Kanaatimce bugün tartışılan insana çip takma meselesi de er geç gerçekleşecek. Şimdi kaçınılıyor ama bir sürü insanın bunu seve seve yaptıracağını söyleyebiliriz.
Enis Doko

Teorik, pratik, aleni ya da gizli… Sekülerleşmenin 50 tonu

25 Mayıs Salı2021 Globalleşmeyle sadece fikirler çatışması gerçekleşmedi. Aynı zamanda farklı yaşam tarzları da karşı karşıya geldi. Güç ve para insanlık tarihinde hiç olmadığı kadar insanlara imkânlar ve dünyevi hazlar vadedebiliyor. Bu yaşam tarzlarının çekiciliği her türlü sekülerleşmeyi güçlendirdi.
Enis Doko

Ay'a koloni kurmak

03 Mayıs Pazartesi2021 Mevcut şartlarda insanlığın enerji ve ham madde ihtiyacının karşılanmasının tek yolu uzaya açılmaktır. 20 gemilik bir filoyla Mars’a 50 ila 100 yıl arasında yerleşebileceğimizi, Ay için aynı rakamın 1 yıldan az bir zaman alacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Enis Doko

Üniversitenin geleceği

17 Mart Çarşamba2021 Yapay zekâ ve dijitalleşme dünyayı beklendiği kadar değiştirmeyebilir. Ancak akademi, gençleri her türlü olası geleceklere hazırlama sorumluluğu taşıyor. Teknolojinin çok büyük hızla evrildiği çağımızda üniversitelerin de aynı hızla evrilmesi şart.
Enis Doko

Bilim ve sözde bilim kaynaklı paranoyalar

22 Şubat Pazartesi2021 Bir felaket senaryoları imalathanesi gibi işleyen günümüzün toplumsal paranoyalarında bilim ve teknoloji önemli bir yer tutuyor. Sözde bilime atıf yapan komplo teorileri çoğu zaman tutarsız ve kendilerini çürütüyor. Ancak bilimsel verilerin desteklediği bazı senaryolar tehdit değil; süreç şimdiden başlamış durumda.
Enis Doko

Bir ırkçılık türü olarak İslamofobi

18 Aralık Cuma2020 Irkçılık sadece bir kişinin ten rengine karşı ön yargılı olmak ve antipati duymak değildir. Birinin şivesi, ibadet şekli ya da içinde bulunduğu kültürel kodlar sizi rahatsız ediyorsa bu tepki de ırkçı bir duygudur. Birinin giydiği rockçı tişörte, başörtüsüne ya da şalvara karşı içinizde bir nefret/antipati oluşuyorsa bu tam olarak ırkçı bir duygudur.
Enis Doko

New Age Kültleri

20 Kasım Cuma2020 New Age, iddia ettiği gibi kadim kültürlere dayanmayan, genelde onları tahrif eden bir harekettir. Bilim ile spiritüalizmi birleştirdiği iddiası da yanlıştır, kendi iddialarını temellendirmek için verdikleri bilgiler “sözde bilimdir” ve gerçek bilimle çelişir.
Enis Doko

Gelecek kuşaklar

02 Ekim Cuma2020 Ben, teknolojinin kuşakları belirlemede daha önemli olduğu kanaatindeyim. Makine öğrenmesi kullanılarak bizim davranışlarımızı çok yüksek başarı ile taklit eden yapay zekâlar yapmak mümkün. Bu da ilginç bir olasılığı gündeme getiriyor: Yapay zekâ asistanları ile donatılmış bir nesil. Mesela; Sanal ve Artırılmış Gerçeklik kuşağı, Beyin-makine etkileşim kuşağı, Yapay-zekâ donanımlı kuşak…
Enis Doko

15 Temmuz'a din sosyolojisi gözünden bakmak

28 Temmuz Salı2020 Müslüman toplum, düşünen tolumdur. İslam'da alimler vardır, ama din üzerinde otorite kuracak ruhban sınıfı yoktur.
Enis Doko

Post-cinsiyet dönemi mümkün mü?

16 Haziran Salı2020 Kadın ya da erkek olmak insan olmanın vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu duruma ''Cinsiyetsiz'' bir toplum, aynı zamanda insansız bir toplum olacaktır.
Enis Doko

Koronavirüs salgını sonrası dünya

28 Mayıs Perşembe2020 Empati duygumuz güçlenip, özellikle Afrika’da artık hayatlarının rutin bir parçası olan salgınlarla olan mücadelelerine dünya olarak daha çok yardım edebiliriz. Kim bilir belki de yakınlarını kaybetmenin acısını daha iyi anlayıp, savaşların ve doğal afetlerin verdiği tahribat konusunda da daha bilinçli olabiliriz.
YENİ YAZILAR

Kevser Çakır Demir

Barbie, bir film olmanın çok ötesinde cinselleştirilmiş kapitalizmin yeni bir örneği ve batılı film endüstrisinin pazara arz ettiği bir meta olarak karşımıza çıkıyor. feminizm, ataerkillik ya da beden söylemleri sadece bu endüstrinin bir sosu olarak kalıyor. Pazarın en önemli unsuru da beden.

Birol Biçer

İnsan vücudu üzerine kadım dönemlerden günümüze dek filozoflar çok şey söylemiş ve onu anlamlandırmakta efsanevi bir yaratıcılık göstermiş olabilirler ama tüm bunları unutun derim. Çünkü bunca felsefi yaklaşımın ve binlerce yılın ardından insan vücudunun varıp varacağı nokta günümüzde bir nesne olmaktan ibaret kalmış görünüyor. Onu idealleştirenler, santimetrelik gramlık kesin ölçülerle çerçeveleyenler, yağlarından arındırıp kaslarla donatmayı hayat amacına dönüştürenler, cinsel objeden ibaret kılıp üzerinden para kazananlar, ona formlar kurgulayıp bununla insanları yönlendirmeye kalkanlar mı dersiniz. Ya da başkalarının idealize edilmiş bedeni vasıtasıyla kendilerine kimlik inşa etmeye kalkanlar, kafalarındaki kalıba uymayanları onun üzerinden aşağılayanlar, sisteme karşı onun üzerinden tavır koyanlar ve nihayetinde teknoloji sarhoşluğuna kapılıp onu makineleştirmek isteyenler mi dersiniz. Zamanımız insanının hem kendi bedeniyle hem de başkalarının bedeniyle bir meselesi var sanki.

Hakkı Öcal

Disney ve onun elinden ekmek yiyen dev yapım firmaları ve bu silsile ile devam edip, sonuçta bizim sanatçı takımına müncer olan zincir bir kere daha asıl ekmek kapıları olan halka ters düştüler; afişe oldular, ortaya çıktılar.

İsmihan Şimşek

İnsanlık bedeni ile sürekli bir mücadele içinde… Fıtratı ile uyumlu bir yol çizmek yerine ifrat ve tefrit arasında gidip geliyor. Ruh ve beden bütünlüğü, birbiri ile ahengi bize hem bu dünyada hem de ahirette cennetin kapısını açar.

Göksan Göktaş

Vücudun belli bir bölümünde, aslında kusur bile sayılmayacak bir noktaya takılıp kendini beğenmemek, sürekli bunu düşünmek, estetik üstüne estetik yaptırmak, bazen de toplumdan kaçmak... ve akabinde gelen ağır depresyon... psikoloji bu rahatsızlığa dismorfofobi diyor... Diğer adıyla, beden algı bozukluğu... sosyal medyanın ve moda akımlarının dayattığı tek tıp güzellik algısı bu rahatsızlığı daha da körüklüyor... ruh sağlığı uzmanları, gerçek vaka örnekleriyle anlatıyor.

Mehmet Emin Balcı

Geçmişten bugüne beden üzerine düşündüğümüzde fizyolojik ve genetik farklılıkların haricinde her daim sosyal bir boyutu olduğunu, mevcut ideolojilere ya da iktidarlara göre şekillendirildiğini görüyoruz. Modern kültürün, tarih boyunca radikal birçok değişikliği beraberinde taşırken kendini daha çok beden üzerinden gösterdiğini görüyoruz. Bu konunun toplumsal yansımaları üzerine çalışmalarda bulunmuş olan ve Sıradanın Kırılganlığı; Beden Sosyolojisi Hikâyeleri adlı bir de kitaba imza atan akademisyen-sosyolog Mehmet Emin Balcı ile ruh ve beden arasındaki bağı, modern toplumla beraber oluşan beden algımızı, toplumların nasıl beden inşa ettiğini, bedenin fizyolojiden bağımsız kültürel anlamlarının ne şekilde ortaya çıktığını tartıştık.

Gökhan Ergür

Aynı göz, aynı burun, aynı dudak ve saçla dolaşan, kendi benliğini ve görüntüsünü reklamların oluşturduğu sahte benliklere feda eden, anlamsızlık çukurunda boğulmaya başlayan bir kitle…

Zeynep Merdan

Kendini gerçekleştirmenin sayısız entelektüel, bilimsel, sanatsal imkânı varken kadınların varoluş biçimleri neden yalnızca giyinme, çıplak olma, teşhir ve cinsel özgürlüğe indirgeniyor?

Hilmi Demir

İki aşırı uç çizgide de olsalar katı jakoben laikler ile kaba softa radikal dindarlar başörtülü, mütedeyyin kadının kamusal alandaki varlığını bir tehdit olarak kodlamada uzlaşabiliyorlar. Her iki tarafı da korkutan şey kendi iddialarının aşınması aslında.

Ekrem Demirli

İnsanın ahlaklanması ruh ile beden arasındaki zıtlıktan, ruhun değerleri ile bedenin arzuları arasındaki çelişkilerden doğar. İslam tasavvuf geleneğinde bu durum at, merkep gibi hayvanlar ile onlara binen süvari benzetmesiyle izah edilir. Süvarinin atı yönetebilmesi ruhun bedene hâkimiyeti anlamına gelir. İnsanın ahlaklanması ruh ile beden arasındaki zıtlıktan, ruhun değerleri ile bedenin arzuları arasındaki çelişkilerden doğar. İslam tasavvuf geleneğinde bu durum at, merkep gibi hayvanlar ile onlara binen süvari benzetmesiyle izah edilir. Süvarinin atı yönetebilmesi ruhun bedene hâkimiyeti anlamına gelir.
BİZE ULAŞIN