Lacivert Dergi

Yazarlar Enis Doko
Enis Doko
Enis Doko

KURAN MUSHAF’I YAKMA VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

21 Şubat Salı2023 İsveçli provokatör Rasmus Paludan, Kuran Mushaf’ı yakmak yerine LGBTQ bayrağı yakmaya kalkışsa Avrupa’daki entelektüeller tarafından eylemi ifade özgürlüğü olarak savunulabilecek miydi?
Enis Doko

TÜKETEREK TÜKENEN İNSANLIK

31 Ocak Salı2023 Eğer insanlık şu anki gibi yaşamaya devam etmek istiyorsa, yani tüketimde herhangi bir değişikliğe gitmezse, dünyanın ihtiyacımızı karşılaması için nüfusun 4,5 milyara düşmesi lazım.
Enis Doko

BİLİME MUHALEFET

29 Aralık Perşembe2022 Bilimin tek bilgi kaynağı olduğunu iddia eden bilimselcilik ideolojisine karşı çıkmak, bilimin bir bilgi kaynağı olduğunu reddetmeyi gerektirmez. Evet, bilim tek bilgi kaynağı değildir ama söz konusu fiziksel dünya olduğu zaman çok önemli bir bilgi kaynağıdır.
Enis Doko

POPÜLER SANAT VE MÜZİĞİN “ALDATICILIĞI”

27 Ekim Perşembe2022 Düşünce tarihinde sanatın yeri hep önemli oldu. Kimi felsefeciler sanatı entelektüel dünyanın merkezine koyarken, bir grup felsefeci ise özellikle kitleler üstünde etkili olan "popüler sanatın" olumsuz...
Enis Doko

FELSEFE VE BİLİMDE ALGI YÖNETİMİ

24 Ağustos Çarşamba2022 Çağımız zihinleri avlama çağı. Şirketlerden, devletlere, medya devlerinden, influencer'lara herkes bir şekilde algımızı etkilemeye, bize ürün satmaya ya da belli görüşleri kabul ettirmeye çalışıyor. Bunu...
Enis Doko

SAHTE KİŞİSEL GELİŞİMDEN KORUNMA YOLLARI

08 Temmuz Cuma2022 12 milyar doları ve 50 bin kitabı aşan kişisel gelişim endüstrisi çok sayıda tuzaklarla dolu. Bu tuzaklara düşmemeniz için dikkat etmeniz gereken noktaların bazılarına göz atacağız.
Enis Doko

UZAK DOĞU VE NEW AGE

25 Mayıs Çarşamba2022 Günümüzde Türkiye dâhil Batı'da Uzak Doğu dinleri ve felsefelerinden beslenen, New Age şemsiye terimi ile ifade edilen mistik hareketler yükselişte. Bu hareketler Uzak Doğu'dan aldıkları bazı kavramları,...
Enis Doko

DİN VE AKLIN SÜT KARDEŞLİĞİ

21 Nisan Perşembe2022 Din ile aklın ve bilimin çelişemeyeceğini görebiliriz, zira zaten akıl ve bilim dinimizin bilgi kaynaklarındandır. Bırakın aklın dine düşman olmasını, Müslüman olmak için akıl olmazsa olmaz bir şarttır.
Enis Doko

Bilimin nesnelliğine açılan savaş

26 Ocak Çarşamba2022 Post-modernler, yapı-sökümcüler, post-modern feministler, toplumsal inşacılar beş duyu ile test edilebilecek iddialara dayanan bilimin nesnelliğine saldırarak aslında tüm nesnelliğe savaş açtılar.
Enis Doko

Alternatif bir dünya arayışı: Metaverse

12 Ocak Çarşamba2022 100 metre genişliğindeki bir yol boyunca geliştirilmiş bir kentsel ortamdır. Kişiler burada sanal araziler satın alıp kendi binalarını kurabilirler. Bu kitapta Stephenson'un metaverse'inde insanlar...
Enis Doko

Bhagavad Gita’dan hayat dersleri

29 Kasım Pazartesi2021 Efsaneler, masallar, destanlar günümüz gözünden fantastik ya da sözde bilimsel anlatılar gibi okunurlar, oysa tüm bu hikâyelerin arkasında derin mesajlar mevcuttur. Yüzyıllar içinde birikmiş hayat tecrübesinden miras kalan mesajlar…
Enis Doko

Geleceğin Teknolojileri

20 Ekim Çarşamba2021 Teknoloji ve bilim insanlık tarihinde hiç olmadığı kadar büyük bir hızla gelişiyor. Her yıl yeni bir teknoloji hayatımıza giriyor ve bizi etkiliyor. Çok değil 20 yıl önce akıllı telefonlarımız, 3D yazıcılarımız,...
Enis Doko

Küresel ısınma ve komplo teorileri

21 Eylül Salı2021 Komplo teorileri bazılarımıza rahatlatı cı gelebilir ancak küresel ısınma ve geti rdiği felaketler şaka değil. Dünyamız için çok ciddi bir tehdit ve ne yazık ki muhtemelen çok yüksek sayılarda insanın hayatı nı kaybetmesiyle sonuçlanacak felaketlere yol açacak.
Enis Doko

Enis Doko: Denizlerdeki kirlilik

18 Ağustos Çarşamba2021 “Yarın çok geç olabilir” demeyin, yarın çok geç olacak! İnsanlık olarak eğer denizlerle ilgili önlemler almazsak geriye dönüşü olmayan felaketlere yol açabiliriz.
Enis Doko

İnsana er ya da geç çip takılacak!

17 Haziran Perşembe2021 Kanaatimce bugün tartışılan insana çip takma meselesi de er geç gerçekleşecek. Şimdi kaçınılıyor ama bir sürü insanın bunu seve seve yaptıracağını söyleyebiliriz.
Enis Doko

Teorik, pratik, aleni ya da gizli… Sekülerleşmenin 50 tonu

25 Mayıs Salı2021 Globalleşmeyle sadece fikirler çatışması gerçekleşmedi. Aynı zamanda farklı yaşam tarzları da karşı karşıya geldi. Güç ve para insanlık tarihinde hiç olmadığı kadar insanlara imkânlar ve dünyevi hazlar vadedebiliyor. Bu yaşam tarzlarının çekiciliği her türlü sekülerleşmeyi güçlendirdi.
Enis Doko

Ay'a koloni kurmak

03 Mayıs Pazartesi2021 Mevcut şartlarda insanlığın enerji ve ham madde ihtiyacının karşılanmasının tek yolu uzaya açılmaktır. 20 gemilik bir filoyla Mars’a 50 ila 100 yıl arasında yerleşebileceğimizi, Ay için aynı rakamın 1 yıldan az bir zaman alacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Enis Doko

Üniversitenin geleceği

17 Mart Çarşamba2021 Yapay zekâ ve dijitalleşme dünyayı beklendiği kadar değiştirmeyebilir. Ancak akademi, gençleri her türlü olası geleceklere hazırlama sorumluluğu taşıyor. Teknolojinin çok büyük hızla evrildiği çağımızda üniversitelerin de aynı hızla evrilmesi şart.
Enis Doko

Bilim ve sözde bilim kaynaklı paranoyalar

22 Şubat Pazartesi2021 Bir felaket senaryoları imalathanesi gibi işleyen günümüzün toplumsal paranoyalarında bilim ve teknoloji önemli bir yer tutuyor. Sözde bilime atıf yapan komplo teorileri çoğu zaman tutarsız ve kendilerini çürütüyor. Ancak bilimsel verilerin desteklediği bazı senaryolar tehdit değil; süreç şimdiden başlamış durumda.
Enis Doko

Bir ırkçılık türü olarak İslamofobi

18 Aralık Cuma2020 Irkçılık sadece bir kişinin ten rengine karşı ön yargılı olmak ve antipati duymak değildir. Birinin şivesi, ibadet şekli ya da içinde bulunduğu kültürel kodlar sizi rahatsız ediyorsa bu tepki de ırkçı bir duygudur. Birinin giydiği rockçı tişörte, başörtüsüne ya da şalvara karşı içinizde bir nefret/antipati oluşuyorsa bu tam olarak ırkçı bir duygudur.
Enis Doko

New Age Kültleri

20 Kasım Cuma2020 New Age, iddia ettiği gibi kadim kültürlere dayanmayan, genelde onları tahrif eden bir harekettir. Bilim ile spiritüalizmi birleştirdiği iddiası da yanlıştır, kendi iddialarını temellendirmek için verdikleri bilgiler “sözde bilimdir” ve gerçek bilimle çelişir.
Enis Doko

Gelecek kuşaklar

02 Ekim Cuma2020 Ben, teknolojinin kuşakları belirlemede daha önemli olduğu kanaatindeyim. Makine öğrenmesi kullanılarak bizim davranışlarımızı çok yüksek başarı ile taklit eden yapay zekâlar yapmak mümkün. Bu da ilginç bir olasılığı gündeme getiriyor: Yapay zekâ asistanları ile donatılmış bir nesil. Mesela; Sanal ve Artırılmış Gerçeklik kuşağı, Beyin-makine etkileşim kuşağı, Yapay-zekâ donanımlı kuşak…
Enis Doko

15 Temmuz'a din sosyolojisi gözünden bakmak

28 Temmuz Salı2020 Müslüman toplum, düşünen tolumdur. İslam'da alimler vardır, ama din üzerinde otorite kuracak ruhban sınıfı yoktur.
Enis Doko

Post-cinsiyet dönemi mümkün mü?

16 Haziran Salı2020 Kadın ya da erkek olmak insan olmanın vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu duruma ''Cinsiyetsiz'' bir toplum, aynı zamanda insansız bir toplum olacaktır.
Enis Doko

Koronavirüs salgını sonrası dünya

28 Mayıs Perşembe2020 Empati duygumuz güçlenip, özellikle Afrika’da artık hayatlarının rutin bir parçası olan salgınlarla olan mücadelelerine dünya olarak daha çok yardım edebiliriz. Kim bilir belki de yakınlarını kaybetmenin acısını daha iyi anlayıp, savaşların ve doğal afetlerin verdiği tahribat konusunda da daha bilinçli olabiliriz.
Enis Doko

GDO: İnsanlık için kurtuluş mu, tehdit mi?

14 Nisan Salı2020 Genetik mühendislik insanlığın gelecekte hayatta kalmada kullanacağı en önemli silahlardan biri olabilir.
YENİ YAZILAR

Haşmet Babaoğlu

"Küresel elitler istiyorlar ki, mevcut sistem ve siyasiler iyice gülünçleşsinler..." Ocak ayındaki bir yazınızda, boşlukla konuşan Biden'ı, hiçbir ülkenin güvenmediği Fransa Cumhurbaşkanı Macron'u ve müstafi...

Arif Dülger

Yazar, tercüman, fikir adamı Yaşar Kaplan 71 yaşında hayata veda etti. Bir süredir pankreas kanseri tedavisi gören ve 7 Ocak’ta Almanya’da vefat eden Kaplan, Tacettin Dergâhı’na defnedildi. 28 Şubat’ın şiddetine en fazla maruz kalanlardan biri olan yazar, uzun süredir Türkiye’ye hasret çekerek yurt dışında yaşıyordu. Düşüncenin Temel Dinamikleri, Sıfır Üç Depremleri, Kalem ve Kelepçe, İdris’in İdris, Dönemeçler adlı kitapları yazan Kaplan, Abdülkadir es-Sufî (Ian Dallas), William Faulkner, Sıddıkî gibi farklı isimlerden hikâye, biyografi, ekonomi, tasavvuf türünde çevirilere de imza attı. Son yıllarda kitapları tekrar okurla buluşan Yaşar Kaplan’ın Türkiye’ye dönme ve yeni bir dergi çıkarma planlarına ömrü vefa etmedi. Aylık Dergi’de dönemin gündemdeki konularına özgün bakışlar sunan Kaplan, pek çok gencin edebiyat dünyasında yer edinmesine de yardımcı oldu. Bu gençlerden biri de naaşının Türkiye’ye getirilişinde etkin rol oynayan şair-yazar Arif Dülger. Dülger, 40 yıldır tanıdığı Yaşar Kaplan’ı Lacivert’e anlattı.

Handan Acar Yıldız

Toplumun dinamiklerini yeterince dikkate almadan yapılan reformlar yine toplum bariyerine çarptığından entelektüel kadın gerçek bir yalnızlığa itiliyor. Yazmak okumaktan da büyük bir meydan okumadır kadınlar için

Lacivert Yazı İşleri

Entelektüel nedir, kimdir? Bu soruya verilen cevaplar teoride bakış açısına göre bir hayli farklılık gösterebiliyor. Ama belki de bu sorunun bize özgü cevabını, faraziyenin ve sözlük tanımlarının ötesine geçerek, hayatları, düşünceleri, mesele edindikleri, araştırmaları ve sorgulamalarıyla bizzat entelektüelin canlı örneğini sunmuş olan şahsiyetlere bakarak anlamlandırmak en doğrusu. İşe kültürümüz, irfanımız, milli hasletlerimiz yani “bu topraklar” zaviyesinden bakınca “entelektüel kimdir, nedir, nasıl olur?” sorusunun şahsen cevabını oluşturan şahsiyetlerden birkaçını tanıyarak başlayabiliriz.

Ayşe Eyyüpkoca Atila

Burada hikâyelerini okuduğunuz her bir hanımefendi, kadın ve anne olmayı, bir kadının anne olmaktan ibaret olmadığını, ev, çocuk ve varoluşları arasında nasıl dengekurduklarını anlattı ve anneliğin de kadınlığın da sadece parça ile bütün arasındaki ilişkinin temsil aracı gibi bir şey olduğuna dikkat çekti. Kendilerine yönelttiğim sorulara, sorunlarımızın tespitine değil, çözümüne dair gerçekten de işimize yarayacak sahici cevaplar verdiler. Yaklaşık dört yıldır devam eden Çocuklarla Koşan Kadınlar söyleşi dizisini elbette bir yerde nihayete erdirmem gerekiyordu. Kendilerini bu dünyaya rasgele bırakmayan, kendi varlıklarının hükmünü yürütebilen, dünyaya bir anlam arayışı içinde kök salabilen ve en önemlisi bunu bir sorumluluk olarak duyabilen birbirinden kıymetli otuz dokuz ismi ağırladığım bu köşeye bir son yazmak düşündüğümden daha zor oldu. Çünkü kırkıncı isim öyle bir isim olmalıydı ki, hikâyesi hem bir son hem bir başlangıç olsun. Haftalarca düşündüm ve oldukça sıradan bir kadının aslında sıradan olmayan hikâyesi ile bu diziyi nihayete erdirmeye karar verdim. Çünkü bu Çocuklarla Koşan Kadınlar üst başlığı altında belki de asıl dikkat çekmeye çalıştığım şeyin özü olacaktı. Bu topraklarda sıradan görünen ama aslında sıradan bir hikâyesi olmayan belki de milyonlarca kadın yaşadı, yaşıyor. Şimdi sizlere emeğinin görünür olup olmamasıyla ilgilenmeden; her ne koşulda olursa olsun daima üreten, mücadele eden, iyi bir insan olmayı tek bir çerçeve içine girmeden başarabilen, ömrünü 7 çocukla koşarak yaşayan ve belki de hayatı boyunca didindiği her şeyde sadece Allah’ın rızasını gözeten bir kadından, iki yıl evvel kaybettiğim annemden bahsedeceğim…

Sena Subaşı

Yeni medya entelektüelliğin tanımını da değiştiriyor. Bugünün sorusu şöyle: “Birer kanaat önderi gibi kitleleri yönlendiren medyatik isimler entelektüel mi yoksa entelektüel gibi mi davranıyor?” Ancak işin bir de psikolojik boyutu var.

Birol Biçer

ENDONEZYA AESHNINA A. AQILANI ZENGİN ÜLKELERİN PLASTİK ATIKLARINA SAVAŞ AÇAN MİLİTAN O henüz 16 yaşında Endonezyalı bir kız. Kısaca "Nina" olarak çağrılan bu kızın yaşı küçük olabilir ama şimdiden...

İbrahim Altay

Modern zamanlarda bir insanın gaip sayılması için birkaç ay geçmesi kâfidir, fakat eskiden böyle değildi. Anacığı senelerce İbrahim Efendi’nin çıkıp gelmesini bekledi.Gelmediği her gün için yüzüne bir çizgi, saçlarına bir ak eklendi. Öte yandan İbrahim Efendi istese de gelemezdi.

Samet Şahin

Bilinçli tüketici ruhunu geliştirdiğimiz zaman doğrudan üreticiyi denetlemiş ve uyarmış oluruz. Sadece bir patron vardır; o da müşteridir. Sorun aslında bizim etiket okuma alışkanlığımızın olmaması.

Güven Adıgüzel

Entelektüellere bir şey beğendirmek kolay olmadı ama muhtemelen onların kültürel üstenciliğiyle imtihanı en çetin olan halk müziği ve arabesk oldu. Müziğin içinden yapılan teknik eleştirilere değil, daha ziyade varoluşunu aşağılamaya dönük, dinleyici kitlesini hedef alan ve müzikal bir hiyerarşi kurarak onu yok sayan karalamaların odağında ele alınışına şahit olduk uzun yıllar boyunca. Arabeskin, devlet ile aydınların/entelektüellerin ortak lanetlisi sayıldığı yıllar gördük. Her şeye geç kalan entelektüellerin onu kirli ve detone olmakla itham ettiği dönemler yaşadık. Peki, ne mi oldu? Entelektüeller yıllar sonra arabeskle kavga etmekten vazgeçerek ona cilalı bir imaj çalışması yapmayı tercih ettiler. Buna mecbur kalmışlardı.
BİZE ULAŞIN