Bahaeddin Özkişi
Türkiye'de bazı yazarlar hak ettiği ilgiyi görmedi, görmüyor. Mesela Mustafa Necati Sepetçioğlu, Tarık Buğra, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu... Bunlardan biri de şüphesiz . Tarihe dönerek millî kimliğin ve değerlerin ne olduğunu bu toprakların insanına yeniden hatırlatmak için yazan bu yazarlar, yıllarca belli ideolojik sebeplerle yok sayıldı. Bahaeddin Özkişi'nin Milli Eğitim Bakanlığı'nın 100 Temel Eser listesine girmesi ancak 2004 yılında gerçekleşebildi. Köse Kadı ve Sokakta gibi iki büyük eser yazan bir romancının bu denli yok sayılmasının iyi niyetle açıklanır bir tarafı yok elbette. Türkiye'nin millî bir şuurla yeniden dirildiği şu günlerde Bahaeddin Özkişi ve onun gibi yazarları yeniden okumanın, bilhassa genç nesle okutmanın büyük faydası olacak.

- Bahaeddin Özkişi 1928'de Manisa'da dünyaya geldi. Özkişi'nin büyük dedesi Nakşibendî tarikatının büyüklerinden olan Mevlana Halid-i Bağdadi'nin müritlerinden Ömer Efendi'dir. Kendisinin ismi olan Bahaeddin'in ise tarikatın kurucusu olan Şah-ı Nakşibend'in gerçek ismi olan Bahaeddin'den geldiği kuvvetle muhtemel.

- Çocukluğu İstanbul, FatihKaragümrük'te geçer Özkişi'nin. Okul hayatı çok erken başlar ve bu onu erken yaşta yorduğu için derslerine karşı çok ilgili olmaz. Okul dersleriyle ilgilenmektense başka kitaplar okumayı tercih eder ve bu da onun gelecekteki fikri dünyasının temellerini atar. Mevcut sistem onu daha çocuk yaşlarda rahatsız edecektir ve o da kendi elinden geldiğince, belki de farkında olmadan sisteme bu şekilde direnecektir.

- İlkokul ve ortaokulu bitirdikten sonra Sultanahmet Sanat Enstitüsü'ne girer ve enstitünün 1945–1946 ders yılında Özel Tesviyecilik Şubesi'nden mezun olur. Mezuniyetinden sonra Devlet Denizyolları'nda çalışmaya başlar ve çeşitli yerlerde deniz tesviyecisi sıfatıyla usta olarak çalışır. Daha sonraları ise camcı ve halıcı dükkânlarında çalışarak hayatını temin etmeyi sağlar.

- Bahaeddin Özkişi için dönüm noktası Ahmet Hamdi Tanpınar'la tanışması olur. O sırada yeni yeni yazmaya başlayan Özkişi yazdıklarını Tanpınar'a gönderir ve bu yazdığı hikâyeler Tanpınar tarafından çok beğenilir. Bunun üzerine Tanpınar'ın kendisine "Evlat, devam et. Sen on tane Sait Faik edersin" dediği söylenir. Elbette böyle bir iltifat bir genç yazar için oldukça teşvik edici bir unsur olur ve Özkişi daha çok iştahla yazmaya başlar.

- Hem yakın çevresinde hem çalıştığı yerlerde hem üniversitede insanlar tarafından sevilen biri olmuş hep Bahaeddin Özkişi. Yakın bir dostu şöyle diyor onun hakkında: "O, şivesiyle, lehçesiyle, zarafetiyle, kibarlığıyla ve diksiyonuyla tam bir İstanbul efendisini temsil ediyordu. Mütevazı haliyle herkesin gönlünde taht kurmasını bilen nadir bir kişiydi. İTÜ'de kürsü başkanı profesörden asistanına, hademesinden çaycısına kadar herkesle aynı muhabbet içindeydi." Ayrıca vefatından evvel kızına bıraktığı vasiyet onun nasıl bir insan olarak yaşadığını tam manasıyla gösteriyor. Şöyle diyor kızına: "Zeynep için; sabır, nezaket, cömertlik, doğru söz, sözüne sadakat, hakareti affetme, kardeş ve çevre sevgisi."

- Onun eserlerinin ana meselesi Türklerin yaşadığı kültürel ve itikadi sarsılmaydı. Bunu tamir etmek içinse tarihe dönüyordu Bahaeddin Özkişi. Doğu ile Batı arasında kalmış, ne Doğulu kalabilmiş ne tam Batılı olabilmiş Türklerin yaşadığı bu buhran, kendisinin de Almanya'da Batı medeniyetini tanımasıyla onu derinden üzer. Artık bütün ömrünü bunun üzerine düşünmeye vakfeder ve eserlerini meydana getirir.

- Uçtaki Adam romanında Şeyh Necmettin Efendi'nin torununa ettiği bir nasihat aslında onun bütün fikir ve sanat dünyasını özetler nitelikte. Şöyle diyor Necmettin Efendi torununa: "İslâm yolunda savaş iki türlüdür Ahmed'im. Gücün varsa bıkmadan, usanmadan, durmadan malınla, canınla, tamamınla küffara veya daha kötü bir düşmana, kâfir nefsine cihad açarsın…"

- Yazdığı iki roman ve üç hikâye kitabıyla çok genç yaşta, henüz 47'sinde iken göçtü Bahaeddin Özkişi. Kısacık hayatı ve yazdığı bu kadar az eser upuzun bir ömre ve dev bir kütüphaneye bedel aslında. Özkişi'nin kitapları Köse Kadı, Sokakta, Göç Zamanı ve Uçtaki Adam halen Ötüken Neşriyat tarafından basılıyor.

Başvurulacak kaynaklar

- Anılarla Bahaeddin Özkişi'yi Anma
(Fatma Özden Özkişi)

- Bahaeddin Özkişi'nin Hayatı, Sanatı ve Eserleri
(Yüksek Lisans Tezi)
Nazire Erbay