Metaverse için neler gerekli?
Metaverse'ün ne olduğunu anladıktan sonra hemen ardından gelen "Metaverse evrenine nasıl girilir?" sorusuna verilebilecek tek bir yanıt yok. Bugün birden fazla Metaverse platformu var ve bu platformlar insanların katılım göstermesi için ücretsiz kayıt seçeneği sunuyor. Tabii bu platformlara giriş yapmanız için gerekenler de değişkenlik gösteriyor. Eğer tam bir Metaverse deneyimine katılmak istiyorsanız öncelikle bir sanal gerçeklik (VR) gözlüğüne ihtiyacınız olacak. Bu evrende harcamalarınızı kripto paralar üzerinden yapacağınız için mutlaka içerisinde coin sistemi olan bir dijital cüzdana sahip olmalısınız. Akıllı telefonlar ve çoğu bilgisayar buna erişmek için kullanılsa bile en iyi performansa ulaşmak için yeterli işlem gücüne sahip değiller. Bu, Facebook'un akıllı gözlükler gibi daha fazla donanım geliştirmeye odaklanmasının nedenlerinden biri. Böylece kullanıcılar Metaverse'e kolayca erişebilecek.
Metaverse ne işe yarar?
Metaverse evreninde insanlar, avatarlar sayesinde kendilerini bu sanal ortamda temsil ederken hoşlanmadıkları fiziksel veya kişisel özelliklerini değiştirebilecekler ve kendi aralarında iletişim kurabilme olanaklarına sahip olacaklar. Sanal evrende, dijital para birimini kullanarak kıyafet ya da çeşitli oyun içi satın alımları yapabilmek mümkün olacak. Evinizden, ofisinizden veya herhangi bir yerden fiziksel olarak ayrılmadan avatarlarınızla istediğiniz yerden alışveriş yapabilir, aldığınız ürünün fiziksel evrendeki adresinize gönderilmesini sağlayabilirsiniz. Mikrofon ve sohbet kutusu aracılığıyla sohbet edebilmeniz, sanat müzesine gitmeniz hatta oturduğunuz yerden kalkmadan en sevdiğiniz sanatçının konserine katılmanız işten bile değil. Ayrıca kullanıcıların dijital arsa satın almaları, bu arsayı diledikleri gibi kullanabilmeleri, hatta alım satım yaparak veya kiralayarak gelir elde etmeleri de mümkün.
Metaverse'ün özellikleri nelerdir?
Metaverse sürekli olarak geliştiriliyor ve insanlar her oturum açtıklarında yeni özellikler ve sürprizlerle karşılaşıyorlar. Ancak meta veri deposunun tüm uygulamalarında tutarlı olan birkaç özellik var. Onları şöyle sıralayabiliriz:
Bu evrende sınır yok
Metaverse'de esas sınırların olmaması. Bununla beraber uzayın sonsuzluğuna benzetebileceğimiz bu evrende ötesine geçemeyeceğiniz alanlar bulabilirsiniz; bunun nedeni, bu alanlarda henüz hiçbir şeyin inşa edilmemiş olmasıdır. Metaverse, bir kişinin sahip olduğu tek bir ev veya bina gibi değil, farklı insanların yaşadığı geniş bir arazi alanına benziyor. Fiziksel dünyada, insanların tapuları ve mülkiyet kanıtları varken meta veri tabanında insanlar bunu genellikle blokzincir sistemi aracılığıyla gösterecekler.
Her zaman aktiftir ve kapatılamaz
Kimse bu sanal dünyayı kapatamayacağı gibi insanlar da meta veri deposunu kapatamazlar. Doğru, meta veri deposunun bazı öğeleri yalnızca çevrimdışı duruma gelebilecek tek bir sunucuda bulunabilir. Ancak meta veri deposunun kendisi tek bir sunucuya bağlı değildir.
Gerçek dünyaya benzer işlevsel bir ekonomiye sahip
Metaverse evreninde ekonominin kripto para birimi tarafından desteklenmesi bekleniyor. İnsanlar bu sayede sanal arazi veya gerçek dünyaya benzermallar satın alabilecek. Meta veri deposu, insanların gerçek sosyal bağlantılar kurmasını sağlarken aynı zamanda Metaverse ekonomisinin de yolunu açacak. Sürükleyici bir duyusal deneyim sağlar Metaverse sanal gerçeklik (VR) gözlüğü ve kulaklık aracılığıyla birden fazla duyuya hitap ediyor. Uygun donanım sayesinde insanların görme ve duyma dışındaki duyularını da etkilemesi mümkün.
Metaverse kuralları
He ne kadar sınırsız olarak nitelense de hak ve hukuk açısından bu evrenin de belli başlı birkaç kuralı var. Öncelikle şunu bilmek gerekiyor: Kapsayıcı özelliğiyle bilinen bu evren herkes içindir ve burayı kimse kontrol edemez. Bir donanımdan bağımsız olan Metaverse, bir internet sistemi içerisinde varlık gösterir.
Metaverse sözlüğü
Gelecekte bu evren içerisinde sık sık kullanacağımız kavramları tek tek inceleyelim:
Sanal evren:
Geçmişte metin ve belge paylaşımı gibi basit amaçlarla kullanılan sanal dünyalar, bugün üç boyutlu teknolojiyle beraber gerçek dünyaya ait tüm yaşam şekilleriyle, eylemleriyle ve kurallarıyla gerçeğe çok benzeyen bir dünyayı karşılıyor. Eğlence, ticaret, eğitim, iletişim gibi gündelik hayatın tüm alanlarını özel olarak tasarlanmış komut ve simülasyon araçlarıyla bünyesinde inşa edebiliyor.
Avatar:
Sanal dünyaların en belirgin özelliği olan avatar, bu evrende yaşayan insanları ve diğer tüm varlıkları tasvir eden kurgusal karakterlerdir.
Sanal gerçeklik (VR):
Kişiyi gerçek hayattan tamamen soyutlamayı hedefleyen sanal gerçeklik, çeşitli araçlar ile üç boyutlu dünyalarla etkileşimde bulunmayı sağlayan bir teknolojidir. Çeşitli araçlar yardımıyla kullanıcılar bulundukları ortamdan tamamen uzaklaşmış hissedebilir ve sanki fiziksel olarak sanal bir ortama geçmiş gibi hareket edebilirler.
Artırılmış gerçeklik (AR):
Gözlük, vizör veya akıllı telefon sayesinde kullanıcının gerçek dünyadan kopmadığı, aksine gerçek ve sanalı bir arada deneyimlediği bir teknolojik kavramdır. Gerçek hayatın üzerine inşa edilen bu teknoloji gerçeği daha zenginleştirerek interaktif hale getirir. Buna en iyi örnek Pokemon Go oyunudur.
Genişletilmiş gerçeklik:
Bilgisayar tarafından oluşturulan fiziksel ve sanal dünyaları birleştiren veya kullanıcılar için tamamen sanal bir deneyim yaratan ortamlar için genel bir terimdir. Sanal gerçeklik (VR), artırılmış gerçeklik (AR) ve karma gerçekliğin (MR) bir araya gelerek oluştuğu bir kapsayıcı bir terimdir.
Karma gerçeklik (MR):
VR ve AR teknolojilerinin tüm özelliklerini bünyesinde barındıran bu teknoloji kişinin hayal ettiği her ne varsa hem sanal olarak kurgulayabilme hem de gerçek dünya içerisinde deneyimleme imkânı sunar.
Bitcoin:
Merkez Bankası'na ya da güvenilir bir kaynağa dayanmayan, Blockchain teknolojisi kullanılarak herhangi bir aracı olmadan kullanıcıdan kullanıcıya dijital para aktarılabilen, merkezi olmayan kripto para birimidir.Çalışanlar bu toplantılara sadece avatarlarla değil, canlı bağlantılarla da katılabilecek.
Altcoin:
Bitcoin dışındaki kripto para birimlerine atıfta bulunan alternatif paraların kısaltmasıdır.
Blok:
Blockchain'de verilerin saklandığı ve şifrelendiği bir yerdir.
Blockchain:
Kripto para işlemlerini kaydeden, sürdüren, varlıkları izleyen, paylaşılan değişmez bir dijital defterdir. Blokzincir teknolojisi, kripto dünyasının temel dayanağı olsa da Metaverse dâhil olmak üzere başka dayanak noktaları da ortaya çıkmaya başlamıştır.
NFT:
NFT, herhangi bir sanal varlığın kimliğinin doğrulanmasına ve mülkiyetinin oluşturulmasına yardımcı olan bir tür dijital sertifikadır. NFT'ler, koleksiyon objeleri, oyun kartları, sanat eserleri, oyunlardaki sanal objelerden oluşan Metaverse ortamlarına ait farklı içeriklerden oluşabiliyor
Metaverse cüzdanı:
Dijital cüzdan olarak da tanımlanan Metaverse cüzdanı, kullanıcıların kripto para birimi ile işlem yapmasına olanak tanır. Çoğu dijital ortamda, bir cüzdan yalnızca kriptoyu yönetmek için değil, aynı zamanda güvenli bir ortamda Metaverse işlemlerini izlemek için de gerekli olacaktır.
İçerik oluşturucu ekonomi:
Metaverse'te ürettikleri içeriklerden para kazanacak olan bu evrenin kendi içerik üreticilerinin oluşturduğu bir sınıftır. Metaverse'te bunun gibi birçok farklı sınıfın oluşacağı tahmin ediliyor.
Web 3.0:
Temelini blockchain ve yapay zekâ kavramlarının oluşturduğu Web 3.0 yeni nesil internet teknolojisidir.
Metaverse'ün bugün ve gelecekteki uygulamaları
Meta kavramı oldukça yeni görünebilir ancak hemen hemen her yerde ismini duyuyoruz. Hayatımızdaki her alana giren bu kavram, oyundan eğlenceye ya da çeşitli iş seçeneklerine kadar uzanıyor.
Kurumsal:
Son dönemlerde etkisini her alanda hissetmeye başladığımız Metaverse'ün iş dünyasının geleceğinde de elbette önemli bir yeri olacak. Metaverse evreninin iş hayatındaki yansımaları öncelikle toplantılar ve sunumlarda karşımıza çıkacak. Pandemi ile beraber hayatımıza iyiden iyiye yerleşen online çalışma biçimi Metaverse'de bir dönüşüm daha yaşayacak; insanlar sanal ofislerde dijital ikizleri ile sanal gerçeklik içinde toplantılara katılabilecekler. Çalışanların istedikleri bir konumdan iş arkadaşlarıyla aynı masaya oturup toplantılar yapmalarını mümkün kılınacak. Çalışanlar bu toplantılara sadece avatarlarla değil, canlı bağlantılarla da katılabilecek.
Gayrimenkul:
Gayrimenkulde de büyük bir değişim getirmesi beklenen Metaverse sayesinde gelecek dönemde de emlak pazarlama boyutunda da değişikliklere yol açacağı düşünülüyor. Evler zamandan ve mekândan bağımsız olarak üç boyutlu gezilebilecek. Öte yandan sanal dünyada arsa alım satımı yapanların sayısının da önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor.
Etkinlikler:
Sanatçıların ve markaların hayranlarıyla daha kolay bir şekilde etkileşim kurmasını sağlayan Metaverse insanları bir araya getirerek daha eşit bir dünya sunuyor. Birçok alanda olduğu gibi etkinlik ve konser gibi alanlarda da yepyeni fırsatlara olanak sağlayacak. Bunların yanı sıra farklı bir deneyim yaşatan Metaverse etkinlikleri duygusal olarak da ihtiyaçlarınızı kolayca karşılayacak. Yeni insanlarla tanışma fırsatı sunan etkinlikler, daha geniş çevreler edinmemize de yardımcı olacak gibi görünüyor.
Oyun:
Geleneksel oyun dünyası, bir süredir yavaş yavaş Metaverse'e geçiyor ve birçok oyun şirketi geleneksel oyun türünden kripto tabanlı oyunlara geçti bile. NFT ve kripto para birimi ile oyunlar sadece hobi veya eğlence olarak değil, aynı zamanda bir yatırım aracı olarak da görülmeye başlandı. Oyunlarda çeşitli markaların tek bir çatı altında birleştirilmesiyle fiziksel ve sanal dünyalar arasındaki boşluğun kapatılması ve oyuncuların gerçek dünyadakine benzer bir deneyim yaşaması için sanal dünyanın da bir parçası olması isteniyor. Abonelik sistemlerinin yükselişine şimdiden şahit olmaya başladığımız şu günlerde Xbox Game Pass sistemi, oyun dünyasındaki popülerliğini her geçen gün daha da arttırmaya başladı. PlayStation'ın da geçtiğimiz aylarda büyük oranda değişime giden PlayStation Plus ile böyle bir yola girdiğini gördük. Sanal gerçeklik öyle bir hâl alacak ki artık gerçek yaşamlarımızı unutup, bir oyun içerisinde kurduğumuz ikinci bir hayata sahip olacağız
