Tuğba Kozan yazıları - Lacivert Dergi

Tuğba Kozan

Doğal yaşamın ritmi ile aramızdaki kırılgan denge Bal Ülkesi

02 Haziran Çarşamba2021 Doğa onca cömertliğine karşın kendisine bencil ve saygısız davrananı üzerinde barındırmaz. Honeyland/Bal Ülkesi, insanlar doğaya saygısızlık ettiğinde, insanlığın ne kaybedebileceğini anlatan bir mikrokozmos niteliğinde.

Türk sinemasında entelektüel temsili

14 Ekim Cumartesi2017 Türkiye’de entelektüelin en genel özelliği, içinde bulunduğu halkla bütünleşememesi ve halka sürekli olarak yabancı kalmasıdır. Entelektüel denilince akla ilk olarak, toplumdan ve toplumsal sorunlardan uzak entel “züppeler”, tatlı su Frenkleri, fildişi kulelerinde yaşayan insanlar geliyor.

Gerçeğin peşindeki sinema

15 Eylül Cuma2017 Sinemanın tarih boyunca yaşadığı ilk devrim, sesli sinemanın beyaz perdede yer almasıyla gerçekleşmiştir. Filmlerde konuşmayan karakterlerin birden konuşmaya başlaması izleyici üzerindeki etkisini artırmıştır. Ardından renk, üç boyutlu görüntü teknolojisi gibi gelişmelerle günden güne sinema, insanın gerçek hayattaki görsel algısına birebir yaklaşmaktadır. Anlam yaratmada edilgen bırakılan izleyici, sinemada belli bir ideolojik algıya da kolaylıkla yönlendirilmektedir.

Missing Costa Gavras

14 Ekim Cuma2016 Filmde fonda gösterilen diğer önemli ayrıntılar ise şöyle: darbenin olduğu gece sokakta katliamlar olurken lüks bir hotelde danslı bir eğlence düzenlenmektedir. dans eden kalabalık balkona çıkıp, hotelin önünden geçen darbeci askerlere alkış tutarlar. bu sahne bana 15 temmuz vahşetin yaşandığı gece tankları alkışlayan ‘azınlık’ grubu hatırlattı. bir başka sahnede ise kitapları toplayan bir asker ve pantolon giyen kadınların kıyafetlerini kesip etek formuna sokan askerin sert müdahaleleri vardı.

Popüler sinema neye hizmet ediyor?

16 Mayıs Pazartesi2016 Modern çağın en popüler serbest zaman etkinliklerinden biri sinemadır. Kültürel ve ekonomik emperyalizm araçlarından biri olarak sinemada popüler filmler, dönemin egemen ideolojisini seyirciye fark ettirmeden sunmada oldukça başarılıdır. Hiçbir sanat dalında sinemanın sahip olduğu endüstriyel örgütlenme mevcut değildir.

Küçük bedenler ve sinema

01 Nisan Çarşamba2015 Çocukların küçük bedeni, sinemada büyük amaçlar için kullanılır. Toplumu şekillendirmek isteyen egemen ideolojiler, sinemanın gücünden ve çocukların masumiyetinden faydalanırlar. Çünkü çocuklara atfedilen masumiyet ve saflık, filmlerdeki söylemin tarafsız bir yerde durmasını sağlar. Türk sinemasındaki çocuk yıldız filmleri de sinemada çocuk bedeni kullanımına birçok örnek sunmaktadır.

Propaganda sineması ve argo

01 Aralık Pazartesi2014 Amerika’da yakın tarihte beyaz ırkın kutsandığı, zencilerin insanlık dışı varlıklar olarak gösterildiği, biraz daha öncesine gidersek Kızılderililerin medeniyetten uzak yabaniler olarak lanse edildiği, Amerikan toplumunu tehlike altında gösteren birçok film çekildi. Daha sonra bazı yönetmenler, bu ayrımcı ve düşmanca çekilen filmlere karşı özür mahiyetinde filmler de çektiler.

Röntgenlenen kadının hikâyesi: SUSUZ YAZ (1963)

30 Ekim Perşembe2014 Türk sinemasında Susuz Yaz yüzyılın filmi mi, değil mi tartışıladursun; toplumsal cinsiyet temsilleri ve kadın bedeninin kullanımında filmin sorunlu bir dili olduğunu söyleyebiliriz. Filmde eleştirilen çağdaş olmayan tavır ve ataerkil bakış, aslında filmin kendi içinde de yer almaktadır.

YENİ YAZILAR

Sümeyye Ceylan

Bir bilinmeyeni, kuvveti, soruyu ya da en genel manada bir “şeyi” cevaplamanın pek çok yolu vardır. Buradan çeşitli yolları çocuklarına rağmen değil, çocuklarıyla beraber yürüyerek “şeyler”ine cevaplar arayan onlarca kadın geçti. Bu hikâyelerin tümünün kesiştiği bir nokta var: “Nanoparçacık!” Evet evet yanlış duymadınız! Bu teoriye göre, küçük parçacıklar çözülür ve büyük parçacıkların yüzeyinde tekrar birikirmiş. Konu bilime dayandıysa o halde şimdi sırada dünyası bilimin ışığında aydınlanan bir kadın, Sümeyye Ceylan var. Sümeyye’nin sadece kendi çocuklarını değil, binlerce çocuğu ışığıyla aydınlatan güçlü ve kocaman kanatları var. Geçtiğimiz günlerde nanoparçacıklarla ilgili bilim dünyasındaki yeni bir gelişmeyi takipçileriyle paylaştı. Laboratuvar görüntüleri, nanoparçacık büyümesinin boyut farkıyla değil, kusurlarla yönlendirildiğini ortaya koyuyordu. Tıpkı buradaki kadınların sadece kusursuz oldukları için değil aynı zamanda kusurlarıyla var olmaları gibi. Ceylan’ın hikâyesi de bu minvalde yükselip alçalan dalgalar gibi bir istikrara sahip. Bu topraklarda kız çocuklarına öğretilenin aksine matematikten korkmayan, astronomi sevdalısı, Eğitim Tasarımcısı, Usturlab Kurucusu Sümeyye Ceylan ile kim olduğunu değil, kim olmadığını, evdeki Sümeyye’yi, Usturlab’ı, bilimin cinsiyetini, anneliğinin keskin virajlarını, sinema dünyasındaki kadın anlatılarını ve çok daha fazlasını konuştuk.

Mustafa Kirenci

Araştırmacı yazar N. Ahmet Özalp geçtiğimiz ay 69 yaşında aramızdan ayrıldı. Öğretmen, yayıncı, gazeteci, ansiklopedi yazarı olarak kalemi elinden hiç bırakmayan Özalp, Cumhuriyet öncesine ait yüzlerce belge ve kitabı inceledi, bunları günümüz alfabesiyle okura sundu. Mehmet Akif ’ten Filibeli Ahmed Hilmi’ye, Halid Ziya Uşaklıgil’den Ahmet Rasim’e pek çok isimle ilgili çalışmalarda bulundu. Türk İslam tarihinden destanlar, cenknâmeler, tekerlemeler, maniler, ninniler derleyen Özalp’in son dönemde kitaplarını Büyüyenay Yayınları etiketiyle okuyorduk. Ahmet Özalp’in emeklerini yayıncı dostu Mustafa Kirenci ile konuştuk. Kirenci, “kitapların vicdanı” olarak gördüğü üretken yazar için “Neredeyse son 30 yılı kadim kültürümüze dair eserleri incelemek ve gün ışığına çıkar makla geçti” diyor.

Birol Biçer

ALMANYA ALICE SCHWARZER CİNSİYET EŞİTLİĞİ SAVUNUCUSUNA BİLE "TANSFOBİK" DAMGASI Bugün 79 yaşında olan Alice Schwarzer Almanya'nın en eski ve en ünlü feministi. 1970'lerden beri kadın hakları...

Muhammed Uyar

Türkiye’nin içinden geçtiği bu dönemde kültürün ve sanatın hâkimiyetini elinde tutanların hem toplumu hem de kendi cemiyetlerinde yer almak isteyenleri bir “Gleichschaltung”a (hizaya getirme) tabi tuttuklarını söylemek yanlış olmayacaktır.

Hakkı Öcal

“Ben neyim?” sorusuna kimlik, kişilik, edinim, kazanım ve uygarlık tercihi dışında, cinsiyet gibi sabit verilerle cevaplanabilecek bir alanda tercih hakkını kişinin kendisine bırakmak, uygarlık mıdır?

Eda Dikmen

LGBTI+ örgütlerinin Türkiye’deki faaliyetleri ve kampanyaları, dünyada olduğu gibi ülke gündemini de işgal ediyor; kitaplarda, filmlerde, sokakta, siyasette ve her alanda propagandalarını yaparak çocuklara dahi cinsiyetsizliği dayattıklarına şahit oluyoruz. Doğrudan insan fıtratını hedef alan, kadının kadın, erkeğin de erkek olduğu bir dünyayı reddedip cinsiyetsizliği savunan ve son günlerde cinsiyetsiz çocuk yetiştirme hedefinde olan bu yapıya karşı duran psikolog, psikiyatr, doktor, akademisyen ve siyaset dünyasından isimlerin düşüncelerine gelin beraber bakalım.

İbrahim Sadri

Uzun rayların birleştirdiği uzun bir hikâyenin uzun uzun hatırlanmasıdır belki de geri dönüşler. Haydarpaşa garı bunun için yeryüzü tarihinin en dramatik demir ve buharına sahip yeridir.

H.Salih Zengin

LGBT lobisinin aileyi ve fıtratı hedef tahtasına oturtması sebebiyle çocuk edebiyatı alanı büyük bir fırsat olarak beliriyor ve son yıllarda onlarca çocuk kitabına özgürlük ve cinsiyet eşitliği etiketiyle bu tür sapkın düşünceler yerleştiriliyor.

Orhan Toker

Toplumsal cinsiyet eşitliği kavramı aslında hukuki haklar ve toplum içerisindeki fırsatları kapsaması gereken önemli bir kavram olması gerekirken bugün geldiğimiz noktada tanımın farklılaştığını görüyoruz....

Zeynep Temizer Atalar

MEHMET TEBER Dişi ve erkek ayırımı neredeyse tüm canlı türlerinde var olan temel bir ayırımdır. İnsan yavrusu olan çocuklar da biyolojik olarak kız ya da erkek olarak dünyaya gelirler. Hermafrodit adı...

BİZE ULAŞIN