OLİMPİYATLARIN GÖZE BATANLARI

Ahsen Afife Karataş 18 Ekim 2024, Cuma

Tüm dünyanın dört sene boyunca heyecanla beklediği Olimpiyat Oyunları bu sene Paris’in ev sahipliğinde gerçekleşti. Birçok rekorun kırıldığı, yeni başarılara imza atıldığı, izleyicilere heyecanlı anların yaşatıldığı bu olimpiyatlar sporcuların emeklerinin yanı sıra aksilik ve skandallarla da anılacağa benziyor. Olimpiyat oyunlarının sorumluluğunu üstlenen Fransa, açılış töreninden kazanılan madalyalara kadar tarihe geçecek tartışmalara imza attı. Güzel anlar, kayda değer başarılar kadar kafalarda soru işaretlerine de yol açan bu organizasyon bazı açılardan yeryüzünde nasıl bir insan modeli kurgulanmak istendiğine dair işaretlerle de tartışma konusu oldu.

SEINE NEHRİ'NİN BULANIK SULARINDA TRIATHLON

Paris'in en ünlü sembollerinden olan Seine Nehri, Olimpiyat Oyunları öncesinde de birçok kez kirlilik tartışmalarıyla gündeme gelmişti. Hatta 2015'ten bu yana suyun temizlenmesi için 1,4 milyar avro harcanmıştı. Bunun üzerine Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, "Seine Nehri kirden arındırıldığı için çok mutlu ve gururlu" olduklarını belirtmişti. Ancak nehirde gerçekleşen olimpiyat oyunları antrenmanlarında söylenenin aksi birçok durum gerçekleşti ve nehirdeki kirlilik nedeniyle antrenmanların birçok kez sekteye uğradığı görüldü. Ekranlara Seine Nehri'nden yansıyan görüntüler suyun temizliğiyle ilgili şüphe uyandırdı. Buna rağmen 2024 Paris Olimpiyatları'nda triathlon yarışmaları Seine Nehri'nde gerçekleşti. Yarışmalardan sonra Alman yüzücü Leonie Beck, Belçikalı sporcu Claire Michel gibi bazı sporcuların da sudaki bakteriler nedeniyle hasta oldukları iddia edildi. Fransa yetkilileri, Seine Nehri'nin temiz olduğunu savunurken, sporcular nehrin kirliliği konusunda endişelerini dile getirmeye devam ettiler.

"EŞİTLİK" VE LAİKLİK İLKESİ GEREKÇESİYLE UYGULANAN BAŞÖRTÜSÜ YASAĞI

Görkemli ve ses getiren renkli bir açılışla başlayan Paris Olimpiyatları'na daha önce spor müsabakalarında eşine pek rastlanmayan bir yasak gölge
düşürdü. Fransa, oyunların başlamasından hemen önce olimpiyatlarda yarışacak milli takım oyuncularına başörtüsü yasağı uygulayacağını açıkladı.
Üstelik Olimpiyat Oyunları'nı düzenlemekten sorumlu organizasyon olan Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin (IOC) başörtüsü ile ilgili hiçbir kısıtlamasının bulunmadığı biliniyor. Diğer ülkelerin olimpiyat sporcuları müsabakalara başörtüsü ile katılabilirken Fransız sporculara eşitlik ve laiklik ilkesi gerekçe gösterilerek bu hak tanınmadı. Ülkesini temsil eden Fransız koşucu Sounkamba Sylla, başörtüsü yasağından dolayı açılış töreninde şapka taktı. Yarışlar boyunca çok sayıda Olimpiyat sporcusu, Fransız kadın sporculara uygulanan bu yasağa tepkilerini dile getirdi. Hollanda adına yarışan ve atletizmde iki bronz ve bir altın madalya kazanan Sifa Hassan da normalde başörtülü olmamasına rağmen Fransa'yı protesto ederek Olimpiyatın kapanış seremonisine başını örterek katıldı.

FRANCE 2'NİN TEPKİ ÇEKEN AZERBAYCAN YORUMU

Olimpiyatların açılışı esnasında Fransız Devlet Kanalı France 2 sunucuları, Azerbaycan'ın Karabağ zaferinden duydukları rahatsızlığı dile getirerek izleyenleri şaşırttı. Sunucular, Azerbaycan Olimpiyat takımının geçişi sırasında tarafsız ve sportmen bir tutum sergilemek yerine Azerbaycan'ı "Ermenistan ile toprak meselesi yüzünden çatışan bir Kafkas Cumhuriyeti" olarak tanımladı. Bakü, olimpiyat ilkelerini ihlal eden bu yayının ardından komiteye şikayette bulunmak için harekete geçti. Azerbaycan kendisine karşı karalama kampanyası yürüten Fransa'yı daha önce de uyarmıştı. Fransa İçişleri Bakanı Darmanin, bir televizyon kanalında katıldığı programda Azerbaycan'ın "diktatör bir ülke" olduğunu öne sürmüş, akabinde Fransa medyasında Azerbaycan karşıtı yayınlar yapılmaya başlanmıştı. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ayhan Hacızade bu söylemin kabul edilemez olduğunu belirterek Fransız medyasının karalama kampanyalarının artmasına karşı Azerbaycan'ın tepki göstereceğini ve Fransa'nın kendi politikalarını gözden geçirmesi gerektiğini vurgulamıştı.

OLİMPİYAT KÖYÜ'NDE YETERSİZ YİYECEK VE KONFORSUZ KOŞULLAR

Olimpiyatlardaki bir diğer skandal ise Olimpiyat Köyü'nden geldi. 2024 Paris Olimpiyat Oyunları'na katılmaya hak kazanan sporcular, Paris'te kurulan ve Olimpiyat Köyü olarak nitelendirilen bir yerleşkede ikamet ediyor. Fakat 2024 Olimpiyatları'nda bu yerleşke sporculara konforlu bir dinlenme alanı olmaktan ziyade onları zihinsel ve fiziksel olarak yoran bir yer olarak akıllarda kalacağa benziyor. Olimpiyat sporcuları, başta yumurta ve et olmak üzere Olimpiyat Köyü'nde kendilerine sunulan yiyeceklerin miktarını yetersiz buldu. Ayrıca içme suyuna erişim konusunda da sıkıntı yaşadıklarını belirtti. Diğer yandan sporcular bu yerleşkede odalardaki kartondan yapılan konforsuz yataklarda dinlenmek zorunda kalırken klima eksikliği yüzünden bunaltan sıcaklara maruz kaldı. Sosyal medyada altın madalya kazanan İtalyan yüzücü Thomas Ceccon'ın klimasız odadan ve gürültüden bunalarak geceyi parkta geçirdiği görüntüler viral oldu.

"OLİMPİYAT MADALYAM SANKİ SAVAŞA GİDİP DÖNMÜŞ GİBİ"

Paris Olimpiyatları'nın diğer tartışmalı konularından biri de kazanılan madalyaların kalitesi oldu. Yarışmacıların kazandıkları madalyaların kalitesi sporcular ve olimpiyat izleyicileri arasında tartışma yarattı. Bronz madalya kazanan ABD'li kaykaycı Nyjah Huston, sosyal medyada madalyasının kazandıktan sadece 11 gün sonra bozulmaya başladığını ve madalyasının "savaşa gidip dönmüş gibi" göründüğünü söylediği bir post paylaştı. Bu paylaşım, medya ve olimpiyat takipçileri arasında geniş yankı uyandırdı. Madalyaların kalitesi ile ilgili paylaşımlar Nyjah Huston ile sınırlı kalmadı. Brezilyalı jimnastikçi Rebecca Andrade de yine kazandığı altın madalyasının kalitesiz olduğunu belirten bir açıklama yaptı. Badmintonda altın
madalya kazanan Danimarkalı Viktor Axelsen ise Paris ve Tokyo'da kazandığı madalyalarını kıyasladığı bir video paylaştı. Sporcuların şikâyetleri üzerine Paris Oyunları organizatörleri, zarar gören tüm madalyaların değiştirilmesi sözünü verdi.

OLİMPİYATLARDAN MEDYAYA NELER YANSIDI?

İlk olarak Paris 2024 Olimpiyatları'nın açılış töreninde sağanak yağış, binlerce izleyici ve sporcuya oldukça zor anlar yaşattı. Yeterli önlem alınamadığı için yağmurda ıslanan çok sayıda davetli, sporcu, basın mensubu ve izleyici, tören alanını terk etmek zorunda kaldı. Açılış töreni esnasında yaşanan bir diğer skandal ise Güney Kore'nin isminin yanlış anons edilmesi oldu. Törende kafilelerin tekneyle geçişi sırasında yapılan anonsta Güney Kore kafilesi, Kuzey Kore'nin resmi adı olan "Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti" şeklinde tanıtıldı. İdeolojik olarak farklı kutuplarda bulunan iki ülke de duruma tepki gösterdi. Hem Uluslararası Olimpiyat Komitesi hem de Paris 2024'ün organizatörleri, bu skandal nedeniyle özür dilemek zorunda kaldı. İzleyicileri şaşırtan bir diğer olaya ise Güney Sudan'ın Porto Riko ile oynadığı erkekler basketbol maçında imza atıldı. Karşılaşma öncesindeki seremonide Güney Sudan marşının yerine, 2011'de gerçekleştirilen referandumla ayrıldığı Sudan'ın marşı çalındı. Güney Sudanlı basketbolcular ile müsabakayı izlemeye gelenler duruma tepki gösterirken, organizatörler özür diledi ve doğru marş çalındıktan sonra müsabaka başladı.

DRAG QUEEN'Lİ AÇILIŞ, CİNSİYET KARMAŞASI, TARTIŞMALI SPORCULAR

2024 Paris olimpiyatlarının en tartışılan konularından biri ise açılış töreninde tasvir edildiği iddia edilen Leonardo da Vinci'nin Hz. İsa'yı konu alan "Son Akşam Yemeği" tablosu oldu. Gösteride gerçekleştirilen "drag queen" performansı, izleyiciler tarafından saygısızlık olarak nitelendirilerek yoğun tepkilerle karşılandı. Uluslararası kamuoyundan gelen tepkiler üzerine Olimpiyatın sanat yönetmenliğini yürüten Thomas Jolly yaptığı açıklamada, tartışmalı canlandırma sahnesinde, Hz. İsa'nın değil Yunan mitolojisindeki şarap tanrısı Dionisos'un konu edildiğini ve "bir pagan şenliğinin" gösterildiğini savundu.

Bu oyunların en çok tartışılan bir diğer meselesi ise bazı sporcuların cinsiyetlerine yönelik iddialardı. 2024 Olimpiyatları, resmi olarak cinsiyet eşitliğinin sağlandığı ilk oyunlar olarak ilan edildi ancak sağlandığı iddia edilen bu eşitlik özellikle kadın branşlarına katılımına izin verilen bazı sporcuların cinsiyet karmaşası nedeniyle tartışmalara yol açtı. Cezayirli boksör Imane Khelif'e rakipleri tarafından gösterilen tepkiler ve biyolojik olarak erkek olduğu iddiaları tüm dünyada yankı bulan tartışmalar oldu.

Benzer Haberler

Çocuk deyip geçiyoruz ama çocuğun gerçekte tam olarak ne olduğunu biliyor muyuz, orası tartışılır. Çocuk yetiştirmeye kalkıyoruz ama kendini yetiştirememiş birinin evlat yetiştirmesi nasıl bir şey olabilir? Gerçek şu ki filozofların bile üzerine fazla kafa yormadığı, anlamaya çalışmadığı dolayısıyla hakkıyla anlaşılabilmiş bir varlık değil insanın hayata başlangıç evresindeki hali. Belki de çocuğun ve çocukluğun ne olduğunun, neler ifade ettiğinin, nasıl hassas bir mesele olduğunun biraz daha farkına varmamız gerekiyor. Bana sorarsanız pratikte oldu bittiye getirerek içinden çıktığımız ama gerçekte ise kolay kolay içinden çıkılamayacak bir mesele, bu çocuk ve çocukluk denilen.

Oyundaki değişim, çocuk ve çocukluğun değişimi ile çocuğa ve oyuna bakışın değişimine de ayna tutar. Oyundaki değişim aile, şehir, eğitim, kuşaklararası ilişkiler gibi toplumun değişimine dair pek çok pencere aralar. Ayrıca arkadaşlık, sokak kültürü, teknoloji gibi başka unsurlardaki farklılaşmalara dair işe yarayacak ipuçları verebilir.

Mevcut paradigma bizim hayal ettiğimiz daha müreffeh, daha adıl bir dünya için mühim olan ilkeleri hunharca görmezden gelirken, bir yandan da kendini hepimize dayatmaya devam ediyor. Bütün müspet katkı ve kazanımlarıyla birlikte çetin tutarsızlıklara duçar olmuş bu paradigmanın sorgulanma vakti çoktan geldi.