Helal tatil, kopya hayatlar
Başına İslami sıfatı konsa da, modernizm paradigması içerisinde üretilen her yeni kavramsallaştırma, birtakım sorunları ve çelişkileri de beraberinde getirmektedir.
Modern toplum tüketim toplumudur' önermesi bu çağın gerçeğini ifade eder. Artık her şey metalaşmıştır ve kapitalist pazarda bir değere sahiptir. Baudrillard, çalışma zamanı kadar tatil ve boş vakitte de aynı 'zorlama ahlak'ın geçerli olduğunu ileri sürer.
'Tatil' ya da 'boş zaman', özü itibarıyla modern bir kavramdır. Sanayi Devrimi ile birlikte üretmek ve onu tamamlayıcı bir eylem olarak tüketmek döngüsünde boş zaman, çalışan insanın kendini bedenen ve zihnen yeniden işe hazırlayacak şekilde çalışma zamanından ayrılmıştır. Fakat boş zaman bireyin kendi başına örgütleyebileceği serbest bir alan olarak bırakılmamıştır. Zira o zaman diliminin de kapitalist çarkı döndürebilecek şekilde tüketime hizmet etmesi gerekir. Bu nedenle, boş zaman sektörel olarak planlanan bir tasarıma tabidir. Turizm, spor, hobi, dinlence, oyun ve eğlenceye dayalı devasa bir endüstri boş zaman üzerinde hâkimiyet kurmuştur. Çalışma zamanındaki disiplin ve bürokratikleşme boş zamana da yansımış, iş düzenindeki gibi standartlaşma, tekdüzelik ve kitlesellik tatili de ele geçirmiştir.
Modernizmin, söylemleri ve sunduğu yaşam biçimiyle tüm dünyayı kuşattığı bilinen bir gerçektir. Müslüman dünya da bunun dışında değildir. İslam dünyasının birkaç yüzyıldır en temel sorunlarından birisi modernizm karşısındaki savrulmadır. Başına İslami sıfatı konsa da, modernizm paradigması içerisinde üretilen her yeni kavramsallaştırma, birtakım sorunları ve çelişkileri de beraberinde getirmektedir.
'Helal tatil' de bunlardan birisidir. Kapitalist sistemde Müslümanlar için bir imkân gibi görülse de, zaman algısına ve onun kullanımına dair yeni bir felsefe, yeni bir tutum içermez. Bu temel tespiti yaptıktan sonra, 'helal tatil'in imkânları içinde ortaya çıkan çelişkileri ve sorunları tartışabiliriz. 'Helal tatil', 90'lı yılların ortalarından itibaren hızla gelişen bir sektördür. Türkiye, Malezya, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde yaygınlaşarak alıcı bulan bir tatil konseptidir. Alkollü içecek servisi yapılmayan, kadınlara ve erkeklere ayrı spor, spa ve havuz imkânları sunan, özel plajları olan, mutfağında domuz ürünleri tüketilmeyen, odalarında Kur'an-ı Kerim ve seccade bulunduran ve dinî, tasavvufi içerikli birtakım aktivitelerle tatile dinî bir kimlik katma çabasının adıdır. Bu yönleriyle, modern kentlere sıkışan aileler için tercih edilebilir bir imkân olarak görülür.
'Tatil' ya da 'boş zaman', özü itibarıyla modern bir kavramdır. Sanayi Devrimi ile birlikte üretmek ve onu tamamlayıcı bir eylem olarak tüketmek döngüsünde boş zaman, çalışan insanın kendini bedenen ve zihnen yeniden işe hazırlayacak şekilde çalışma zamanından ayrılmıştır. Fakat boş zaman bireyin kendi başına örgütleyebileceği serbest bir alan olarak bırakılmamıştır. Zira o zaman diliminin de kapitalist çarkı döndürebilecek şekilde tüketime hizmet etmesi gerekir. Bu nedenle, boş zaman sektörel olarak planlanan bir tasarıma tabidir. Turizm, spor, hobi, dinlence, oyun ve eğlenceye dayalı devasa bir endüstri boş zaman üzerinde hâkimiyet kurmuştur. Çalışma zamanındaki disiplin ve bürokratikleşme boş zamana da yansımış, iş düzenindeki gibi standartlaşma, tekdüzelik ve kitlesellik tatili de ele geçirmiştir.
Modernizmin, söylemleri ve sunduğu yaşam biçimiyle tüm dünyayı kuşattığı bilinen bir gerçektir. Müslüman dünya da bunun dışında değildir. İslam dünyasının birkaç yüzyıldır en temel sorunlarından birisi modernizm karşısındaki savrulmadır. Başına İslami sıfatı konsa da, modernizm paradigması içerisinde üretilen her yeni kavramsallaştırma, birtakım sorunları ve çelişkileri de beraberinde getirmektedir.
'Helal tatil' de bunlardan birisidir. Kapitalist sistemde Müslümanlar için bir imkân gibi görülse de, zaman algısına ve onun kullanımına dair yeni bir felsefe, yeni bir tutum içermez. Bu temel tespiti yaptıktan sonra, 'helal tatil'in imkânları içinde ortaya çıkan çelişkileri ve sorunları tartışabiliriz. 'Helal tatil', 90'lı yılların ortalarından itibaren hızla gelişen bir sektördür. Türkiye, Malezya, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde yaygınlaşarak alıcı bulan bir tatil konseptidir. Alkollü içecek servisi yapılmayan, kadınlara ve erkeklere ayrı spor, spa ve havuz imkânları sunan, özel plajları olan, mutfağında domuz ürünleri tüketilmeyen, odalarında Kur'an-ı Kerim ve seccade bulunduran ve dinî, tasavvufi içerikli birtakım aktivitelerle tatile dinî bir kimlik katma çabasının adıdır. Bu yönleriyle, modern kentlere sıkışan aileler için tercih edilebilir bir imkân olarak görülür.