Bu dosyada adı geçen insanlar ve kavramlar için sözlük.
Sekerat-ı mevt:
'Sekr' kişi ile aklı arasına giren, aklı gideren bir haldir. Bazen de; gazap, aşk, elem, dalgınlık veya baygınlık anlamına da gelmektedir. Kelimenin çoğulu 'sekerat' olup bununla ölüm anındaki ıstırap ve dalgınlık kastedilmektedir. Sekerat-ı mevt, kişinin ruhunu teslim etmeden evvelki ölüm sarhoşluğu durumunu ifade etmek için kullanılan kavramdır.
Tanrıyı kıyamete zorlamak:
Özellikle Protestan fundamentalizme sıkı sıkıya bağlı olan Evanjelistlerin Hz. İsa'nın yeryüzüne inişini hızlandırmak ve kıyametin kopmasıyla gerçekleşeceğini düşündükleri 'Yeni Dünya Düzeni'nin Tanrı tarafından inşa edilmesini sağlamak amacıyla oluşturdukları kaos çıkarmaya yönelik inanç sistemi.
Patriarkal:
Hane içinde aile reisinin, karısı, çocukları, hizmetkârları üzerindeki şahsi iktidarını ifade eden bir otorite biçimidir. Patriarkal kültürde, kişilerarası hiyerarşik bağımlılık ilişkileri hâkimdir. Bu otoritede, kadınlar fiziksel ve fikri güçsüzlükleri yüzünden erkeklere, çocuklar acizliklerinden dolayı büyüklere, hizmetkârlar da yoksun ve yoksul oldukları için efendilerine bağımlıdırlar. Patriarkal otorite meşruluğunu, babanın hane halkının ihtiyaçlarını tatmin etmesi ve onları dıştan gelen tehditlere karşı koruma kapasitesiyle sağlar.
Naat:
Sözlük anlamı itibariyle bir şeyi överek anlatma vasıflandırma anlamına gelen Naat, edebiyatta özellikle Hz. Muhammed'e karşı duyulan saygı ve sevgiyi göstermek, O'nu methetmek amacıyla yazılmış şiirlere verilen addır.
Bimarhane:
Karahanlı Devleti tarafından kurulmuş olan hastanelere verilen ad. Şifahane olarak da bilinir. 17'nci yüzyıldan sonra Osmanlı'da Tımarhane (Akıl Hastanesi) anlamında kullanılmaya başlanmıştır.
Kitsch:
Var olan bir tarzın aşağı bir kopyası olan sanatı sınıflandırmak, ifade etmek için kullanılan Almanca bir terimdir. Bu terim ayrıca, kibirli ve bayağı bir tada sahip şeylere ve ticari kaygılarla üretilmiş olan banal, rüküş ve sıkıcı ürünlere gönderme yaparken de kullanılır.
Limbik sistem:
Basitçe 'duygusal beyin' de denebilir. Korkma, kızgınlık, öfke, haz, sevgi, şefkat, saldırganlık gibi pek çok önemli yapının ortak olarak adlandırıldığı beyin bölgesidir. Beynin bu bölgesinin, herhangi bir şekilde çarpma, yaralanma, zehirlenme gibi hasar görmesi durumunda kişinin hayatı yaşanılmaz bir hal alabilir.
Gevher Nesibe (13.YY): Anadolu Selçuklu hükümdarı İkinci Kılıçarslan'ın kızıdır. 13'üncü yüzyılda yaşadığı tahmin edilen Gevher Nesibe adına Kayseri'de kurulmuş bir şifahane bulunmaktadır. Vasiyeti üzerine ağabeyi Birinci Giyaseddin Keyhüsrev tarafından inşa ettirilen bu şifahane aynı zamanda dünyanın ilk tıp medresesi olarak da kabul edilmektedir. Anadolu'nun İslam dönemine ait en eski hastanesi olan bu muhteşem bina günümüzde Tıp Tarihi Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Arthur Schopenhauer (1788-1860): Alman filozof, yazar ve eğitmen. 1788 yılında Almanya'da dünyaya gelen Schopenhauer, çağının hâkim felsefi söyleminin dışında bir yaklaşımla dünyanın anlaşılmaz, akıl dışı prensipler üzerine kurulu nedenselliklerinin olduğunu söyleyerek dikkatleri üzerine çekmiştir. Metafizik, etik, estetik, fenomenoloji ve psikoloji alanında çalışmalar yapan filozof, mistik Hint düşüncesinden fazlasıyla etkilenmiştir. Düşünceleriyle Nietzsche'nin ilk akıl hocalarından olan Schopenhauer'in başlıca eserleri şunlardır: İstenç ve Tasarım Olarak Dünya, Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar, Aşkın Metafiziği, Okumak Yazmak ve Yaşamak Üzerine, Tabiattaki İrade Üstüne, Ahlakın İki Temel Meselesi.
Jacques Lacan (1901-1981): Fransız hekim, dilbilimci, psikanalist. 'Kişilikle İlişkileri Açısından Paranoyak Psikoz' adlı doktora teziyle psikiyatr unvanını alan Lacan, Freud sonrası gelişen geleneksel psikiyatri anlayışına karşı çıkmış ve psikanalize 'yapısalcı dilbilimi' uygulamaya çalışmıştır. Bilinç dışı ve dil ilişkileri üzerine yoğunlaşmasıyla Freud'dan sonraki en tartışmalı psikanalist olarak anılan Lacan, 'Ayna Evresi', 'Arzu Grafiği' gibi fikirleriyle de tanınmaktadır.
Alegori: Bir görüntü, bir yaşantı veya bir davranışın daha iyi kavranmasını sağlamak için göz önünde canlandırıp dile getirme, yerine koyma.
Buğz etmek: Birine karşı içten içe düşmanlık beslemek.
Duçe: Lider, komutan, diktatör. İtalyan Ulusal Faşist Parti lideri Mussolini'nin iktidarı döneminde kullandığı unvan.
Ego Cogito: Latince "Ben düşünüyorum" anlamına gelen ifade.
Führer: Meşruiyetini Takdir-i İlahi'ye bağlayarak açıklayan siyasal liderlik unvanı. Hitler'in kullandığı unvanlarından biri.
Kadit: Çok zayıf, kuru olan.
Masiva: Tasavvuf literatüründe Yaradan'dan başka bütün varlıklara verilen genel ad.
Ravza: Temiz bahçe anlamına gelen bu tabir, Medine'de Mescid-i Nebevi'de Peygamber Efendimiz'in kabri ile minberi arasındaki bölüme verilen addır.
Sembiyoz: Kişinin başkalarının yaşam enerjisi, kişiliği, statüsü sayesinde yaşaması, onsuz olamaması durumudur.
Varyasyon: Değişik biçim, çeşit, çeşitlilik.
