Mart 2017 - Dosya Sözlük
Mutezile:
Sahabe devrinden sonra, tefrika meydana getirerek Ehl-i Sünnet itikadından ayrılan fırkalardan biridir. Kelime olarak 'ayrılanlar, uzaklaşanlar' anlamına gelir. Mutezile mezhebinin hicri 2'nci asrın başlarında; büyük günah işleyen kişi hakkında Haricilerle Mürcie'nin ileri sürdüğü görüşlere karşı Vasıl b. Ata ve Amr b. Ubeyd'in farklı bir teori ortaya koymalarıyla Basra'da zuhur ettiğini söylemek mümkündür. Mutezile'nin ortaya çıkışını iç amiller yanında İran dinleri, Yahudilik, Hıristiyanlık ve Yunan felsefesi gibi dış etkenlerle açıklayan ilim adamları da vardır.
Parlamenter demokrasi:
Parlamenter sistem yahut parlamenterizm, yürütme organının yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemidir. Parlamenter sistemde devlet başkanı genellikle hükûmet başkanından başka bir kişidir. Buna karşılık, başkanlık sisteminde devlet başkanı çoğunlukla hükümet başkanıyla aynı kişidir ve yürütme organı meşruiyetini yasama organından almaz.
Meşrutiyet:
Meşrutiyet, meşrutî monarşi veya parlamenter monarşi, hükümdarın yetkilerinin anayasa ve halkoyuyla seçilen meclis tarafından kısıtlandığı yönetim biçimi. Meşrutiyet, bir hükümdarın başkanlığı altında parlamento yönetimine dayanan yönetim biçimidir.
Slap stick comedy-Kara Mizah:
Daha çok Amerikan komedi filmlerinde sıklıkla görülen bu tür, genellikle şiddet içeren eylemler, kaba mizah, dikkatsizce ve mantıksızca yapılan saçma durumlar yoluyla seyirciyi güldürmeye çalışması bakımdan klasik güldürüden ayrılır. Muz kabuğuna basıp düşmek, omuzda taşınan merdivenle birine vurmak gibi basit hareketler sonucunda ortaya çıkan komik sahneler bu türe örnektir. Charlie Chaplin bu türün en önemli temsilcilerinden biridir.
Oligarşi:
Siyasi gücün birkaç kişiden oluşan küçük bir grubun elinde bulunduğu yönetim biçimidir.
Anarşi:
1. Siyasi ve yönetim kurumlarında beliren güçsüzlük nedeniyle toplumda devlet denetiminin kalmaması durumu. 2. Karışıklık, düzensizlik.
Monoarşi:
Siyasi otoritenin genellikle miras yolu ile bir kişinin üzerinde toplandığı devlet düzeni veya rejim, tek erklik.
Jüristpkrasi:
Yargıçlar yönetimi olarak tanımlanır. Oligarşik bir yönetim biçimidir.
Abd-i âciz:
Allah'ın varlığı karşısında aciz olan kul.
Çare-i halas:
Kurtuluş çaresi.
Defacto:
Gerçekte, uygulamada, fiilen, fiili ya da pratikte anlamında kullanılan Latince deyiş.
Jakoben:
Halka karşın halk adına devrimci girişimlerde bulunan kimse, tepeden inmeci, dayatmacı.
Muttali:
Bir durumdan haberi olmak, bir durum üzerine bilgi edinmek.
Mülevves:
1. Kirli, pis. 2. Karışık, düzensiz.
Periferi:
Kıyı, çevre, uç.
Seleksiyon:
Seçmek işi, intihap.
Tedrici:
Derece derece, yavaş yavaş olan.
Tesmiye:
Adlandırma, ad koyma, ad verme.
Tezyif:
1. Bir şeyi değersiz, adi, bayağı, aşağılık göstermeye çalışma, küçültmek isteme. 2. Alay etme, eğlenme.
ALPARSLANTÜRKEŞ (1917-1997)
Asıl mesleği askerlik olan ve siyasi hayata 1965 yılında atılan Türkeş, Milliyetçi Hareket Partisi'nin kurucusu ve ilk genel başkanıdır. Sağ-sol çatışmasındaki şiddeti arttırdığı gerekçesiyle 12 Eylül döneminde 4,5 yıl tutuklu kalan ve idam cezasıyla yargılanan Türkeş, bu davadan beraat etti. Türk devletini koruyabilmek için, millî bir görüş etrafında birleşme fikrini savundu ve başta ülkücülüğün ana ilkelerini yazdığı kitabı Millî Doktrin Dokuz Işık olmak üzere daha çok Türk milliyetçiliğiyle ilgi siyasi ve tarihi çalışmalarda bulundu. Alparslan Türkeş kendisini sevenler tarafından 'Başbuğ' ismiyle anılır.
JO COX (1974-2016 )
Jo Cox Birleşik Krallık İşçi Partisi milletvekili olarak İngiliz parlamentosuna girdi. Avrupa'ya doğru olan yasa dışı göçlere karşı İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılması gerektiğini savunanlara karşılık "Çıkış bu soruna çözüm olamaz" ifadelerini kullandı ve Brexit olarak adlandırılan 23 Haziran 2016 tarihli referandum için ülkenin Avrupa Birliği'nden ayrılmaması yönünde yapılan kampanyalar düzenledi. Referandum öncesi yapılan bir toplantıya hazırlanan Jo Cox, seçim bölgesinde silahlı saldırıya uğrayarak hayatını kaybetti.
LOUIS MASSIGNON (1883-1962)
Fransız doğu bilimci Massignon, Doğu dil, din ve medeniyetleriyle yakından ilgilenmiştir. Irak'ta arkeolojik çalışmalar yaparken tasavvufa yönelmiş ve Katolik inancına bağlı kalmasına rağmen tasavvuftan etkilenerek dünyevi değerlere kıymet vermeden mistik ve zahit gibi yaşamıştır.