Samed Karagöz: Yokluğun Getirdiği Şöhret: Mona Lisa

Yokluğun Getirdiği Şöhret: Mona Lisa
Giriş Tarihi: 16.5.2016 15:45 Son Güncelleme: 16.5.2016 15:46
Samed Karagöz SAYI:24Mayıs 2016
La Gioconda ya da La Joconde ya da artık meşhur olan adıyla Mona Lisa, 21 Ağustos 1911 tarihinde Louvre Müzesi’nden çalındı. O tarihlerde pazartesi günleri müze ziyarete kapalıydı. O gün müzenin bakım işleri yapılıyordu. Bazı eserler de fotoğraflanmak üzere stüdyoya gönderiliyordu. Mona Lisa'nın çalındığı, olaydan 26 saat sonra anlaşıldı. Felemenk ressam Lois Beroud, resmi kopyalamak için Louvre'a gelir ve eserin sergilendiği Salon Carré'a geçtiğinde Mona Lisa'nın niçin yerinde olmadığını sorunca acı gerçek ortaya çıkar. Mona Lisa çalınmıştır. Soygundan 26 saat sonra olayın anlaşılması büyük bir skandal olarak değerlendirilir. Fransız gazeteleri habere salı günü akşam baskısında yer verebilirler. Müze soruşturma amacıyla bir hafta boyunca kapalı kalır. Soruşturma o kadar derinlemesine ve detaylı yapılır ki Pablo Picasso ve Fransız şair Guillaume Apollinaire göz altına alınıp sorgulanırlar. Bugün dünyanın en bilinen, en fazla ziyaret edilen, en fazla kopyası yapılan, hakkında en fazla yazılan, en fazla parodisi yapılan sanat eseri olan Mona Lisa, o tarihe kadar Leonardo da Vinci'nin çok bilinen bir eseri değildi. Hırsızlıktan sonra üzerine Mona Lisa'nın fotoğrafının yer aldığı on binlerce el ve duvar ilanı Paris sokaklarında yer aldı. Bu ilanlar sayesinde bugün bütün dünyada bilinen eser bir anda popülerleşti. Hatta bu ilanlar basıldığı zaman Mona Lisa en fazla kopyalanan eser unvanını ele geçirmişti bile. Çikolata ambalajları, sigara paketleri, kartpostallar… Her yerde Mona Lisa vardı. Daha önce Louvre'un en favori eserlerinden birisi sayılmayan Mona Lisa'nın 'yokluğunu' görmek için, insanlar 29 Ağustos günü Louvre'a akın ettiler. Yaklaşık iki yıl sonra, eseri Louvre'da çalışan ahşap ustası Vincenzo Peruggia'nın çaldığı anlaşıldı. Vatansever bir İtalyan olan Peruggia, eseri İtalya'ya kazandırmak için çaldığını söyledi ama bu soygunun arkasında Eduardo de Valfierno'nun yer aldığı hep bir komplo teorisi olarak kaldı. Geçtiğimiz günlerde Nail Kitabevi tarafından Valfierno ismiyle yayımlanan roman bir kurgu olmasına rağmen tarihi gerçeklere de dayandığı için hırsızlığın arkasındaki motivasyonu anlamak mümkün oluyor. Yukarıda da bahsettiğim üzere, Mona Lisa hakkında en fazla yazı yazılan eser ama çalınma hikâyesini merak edenler ayrıca uzun zaman önce yayımlanan ve Ayrıntı Yayınları'nca neşredilen Mona Lisa Kaçırıldı isimli kitaba da başvurabilirler. Yüzyıllar boyunca bilinmeyen bir eser olan Mona Lisa yıllar sonra şöhreti yakaladı. Bu alanda Mona Lisa'yla yarışabilecek diğer eser Edvard Munch'ın 1994 ve 2004'te iki kere çalınan Çığlık adlı eseridir.
BİZE ULAŞIN