Afganistan ve Pakistan’a ilginin hayli azaldığı şu günlerde bölgeyle en çok ilgilenenler psikolog ve psikiyatristler. Bu bölgelerdeki insanlarla ilgilenen psikiyatristlerin en önem verdikleri şey silahlı çatışmaların bölge çocuklarında bıraktığı ve bırakacağı uzun vadeli etkiler. Örneğin Kuzey Veziristan gibi bölgelerin çocukları 10 yıldır -ki bu onların tüm hayatları demek- silahlı çatışmalarla yaşıyorlar. Askeri operasyonlara, Taliban saldırılarına, insansız hava araçlarından kurşun yağmuruna şahitlik ettiler. Bu süreç onların psikolojileri kadar davranışlarını ve gündelik oyunlarını da şekillendirdi. Örneğin çoğu bölgede eskiden oynanan hırsız-polis oyunu yerini 'asker-Taliban' oyununa bırakmış durumda. Çocukların çoğunun bu oyunda Taliban olmayı tercih ettikleri de kaydedilen bir başka husus. Örneğin bu çocuklar artık gürültülü uçan her türlü cismi bomba yağdıracak sanıyorlar. Bu bölgelerdeki insanların yüzde 43'ünün 14 yaş altında olduğu dikkate alınırsa durumun ciddiyeti daha net ortaya çıkıyor. Annelerin çoğu da stres sonrası travma bozukluğu yaşıyor ve bunun etkilerini çocuklarına yansıtıyorlar. İnsansız savaş uçakları bölge insanının kültürüne de girmiş durumda. Mesela Afganistan sınırına 17 kilometre Datta Khel bölgesi insanlarına 'gahnagay' denmeye başlanmış. Bu hava araçlarının çıkardıkları sesten türeyen bir kelime...