Şubat 2019 editör yazısı

Mustafa Akar 14 Şubat 2019, Perşembe

Dede Korkut masallarından Hz. Ali’ye, romanlardaki, filmlerdeki kahramanlardan Ömer Halisdemir’e kadar hayatımızı şekillendiren bir dolu isim. Peki ya sizin kahramanınız kim?

Kahramanlık imajı bazı arketiplere (ilk örnek, asıl numune) dayanıyor. Özellikle Doğu metinlerinde sıkça görülen kahramanın olağanüstü haberler getirerek doğuşu, onu diğer çocuklardan ayıran üstün özelliklerinin giderek belirginleşmesi, yavaş yavaş kendinin farkına varması, bir hocanın, üstadın ya da babanın yardımıyla kahramanlığının ortaya çıkması; yola çıkışı, bin bir türlü maceralar yaşayıp yuvaya dönüşü…

En eski masallardan en yenilerine hatta modern kahramanlara kadar benzerlikler taşıyan ortak özellikler. Tabii bu ortak özelliklerin ortaya çıkışında insanlığın mirası (bu ortak mirasın ne olduğunu hiç anlamam!) denilen bazı olayların kahramanı ve onun yaşadıklarını, yaşayacaklarını şekillendirmesi bekleniyor.

Yuva kavramı mesela, hepsinde ortak... Ya yuvaya karşı bir tehlike sonucu onu korumak için yola çıkıyor kahraman ya da yuvasını arıyor. En geniş anlamıyla kahramanlar bize hep üstün güçleri, mükemmel özellikleriyle çizilmiş mucizevi insanlar gibi görünseler de kahramanlık imajının altında her zaman bir yoksunluk, çaresizlik yatar. Kahraman bir şeylerden yoksun kaldığı için kahramanlık sergilemek zorunda kalmıştır.
Birçok metinde görürüz ki kimse kendi isteğiyle kahraman olmak istemez. Kahraman olan kişinin hayatında olağan akış bozulmuş, tel bir yerlerde kopmuştur. Aslında kahraman o kopan teli hep bir araya getirmeye uğraşan ve bu yolda savaşan kişidir.
Bu sayıda her boydan kahramanı bulabilirsiniz. Dede Korkut masallarından Hz. Ali'ye, romanlardaki, filmlerdeki kahramanlardan Ömer Halisdemir'e kadar hayatımızı şekillendiren bir dolu isim. Peki ya sizin kahramanınız kim?

Benzer Haberler

8 milyara yakın insan, aynı görünmez gücün farklı yansımalarını, farklı boyutlarda yaşıyoruz. Sınırlarımızın ötesindeki insanlar geçmişlerinden neleri getirmişler, nasıl getirmişler bir göz atalım.

Artık bir asır sonra bile söylenecek türkü yakabilen de, yeni bir keloğlan masalı anlatabilecek kalpler de, çatısına karlar yağan, huzur kokan, eski küçük evler de bulunmuyor.

Geleneksel kültürümüzden eski sanatlarımıza pek çok alan ya ihmal edildi, ya görmezden gelindi, ya açıkça yok edilmeye çalışıldı ya da modernize edilerek başkalaştırıldı.

Refik Halid Karay, Üç Nesil Üç Hayat kitabında o muhteşem Türkçesiyle Sultan Abdülaziz, Sultan Abdülhamid ve Cumhuriyet devirlerinde yaşanan sosyal değişimleri anlatmıştı.