Aşk, sadakat ve vefanın mimari tezahürü

Vefat ettiği 1658'e kadar 31 yıl saltanatta kalan Türk asıllı Gürganiye Sultanı Şah Cihan, 16 yaşında âşık olduğu ve evlenmek için beş yıl beklediği eşi Mümtaz Mahal unvanlı Ercümend Banu'yu öyle çok sever ve sayar ki aşkı dillere destan olur. Ercümend Banu, her kararında kendisine danışan, sadece güzelliğine değil aklı ve fikrine de hayran olan eşi Şah Cihan'a son çocuğunun doğumu sırasında ölene kadar tam 14 çocuk verir. En büyük aşkı olan eşinin ölümü üzerine Şah Cihan günlerce yemeden içmeden kesilir, adeta dünyaya küser. Asla unutamayacağı aşkına olan sadakat ve vefasını göstermek için onun anısına şaheser bir anıt türbe yaptırmak ister. Hindistan'ın en büyük mimarlarıyla beraber Mimar Sinan'ın çıraklarından Osmanlı mimarı Muhammed İsa Efendi'nin sanatkârlığında beyaz mermerle 75 metre yüksekliğinde inşa edilen bu yapıtın tamamlanması 22 yıl sürer.