Tarih 6 Nisan 1326. Sultan Orhangazi 20 yıldan fazla süren kuşatma sonrasında babasının hayali ve hedefi olan şehre, Bursa'ya girer. Savaşmadan, kan dökmeden. Çünkü Kaşıkçı Elması gibi binlerce yıldır sessizce değerini anlayabilecek mahir elleri, gönül gözü ile görenleri beklemiştir Bursa.
Evvelen ilk başkent olur Devlet-i Al-i Osman'a. İlk 6 Padişah Bursa'yı seçmiştir ebedi istirahatgâh olarak. Nitekim Tanpınar "ölümün bile güzel görüldüğü yer" olarak betimler bu nazlı şehri. Sultan Külliyeleri, medreseler, hanlar, hamamlar, camiler, tekkeler ile öyle bir şekillenir ki: "Farklı diyarlarda yüzlerce eserin var Bursa'da niye yok?" diye sorulan Mimar Sinan:" Bursa'nın büyüsüne dokunmak istemedim" cevabını verir.
Elbette Osmanlı'dan ibaret değildir Bursa tarihi. 8500 yıllık medeniyet geçmişi, M.Ö 2. Yüzyıla uzanan şehir tarihi ile yaşayan bir arşivdir. Kartacalı General Hannibal'ın tavsiyeleri ile Bitinya imparatoru I. Prusias'ın kurduğu şehir, Bitinya, Roma ve Doğu Roman'ın hatıralarını ve izlerini hassasiyetle korumuş günümüze kadar yaşatmıştır. Altın çağını Osmanlı ile yaşamaya başlayan Bursa aslında geçmişte de önemli şehirdir.
Osmanlı'da ticaretin kalbi oldu, günümüz Türkiye'sinde sanayinin merkezidir. Bereketli toprakları tarımda üretmeye devam ederken turizm adına her detayda bir sözüm var diyebilecek nitelikte bir şehir haline gelir. O detaylara şöyle bir göz atacak olursak;
Şelaleleriyle, gölleriyle, mağaralarıyla, ormanlarıyla, kanyonlarıyla, 115 km sahil şeridiyle bir cennetten diğer cennete mesafesiz yolculuktur Bursa. Dilerseniz doğa yürüyüşü, dilerseniz kamp karavan faaliyeti, dilerseniz kış sporları. Aradığınız doğa turizmi ise Bursa doğanın, doğa Bursa'nın içindedir.
Karagöz Hacivat Gölge oyunundan hikâyesi olan çınarlara, geleneksel çarşılardan tarihi hanlara, birbirinden zengin müzelerden farklı medeniyetlerin imzalarını taşıyan sur duvarlarına, ipekten çiniye sayısız somut ve somut olmayan kültürel miras değerlerinin varlığı ile aradığınız kültür turizmi ise Bursa bir hazinedir. İster Cumalıkızık'ta güne başlayıp Gölyazı'da güneşi batırın, isterseniz Muradiye'den Emirsultan'a tarihin sayfalarında yürüyün.
Roma ve Osmanlı Dönemi'nden kalma hamamlar, şifalı termal suları ile nice imparatorları ve padişahları ağırlamış nice biçarelerin dermansız dertlerine merhem olmuş Bursa'da.
Kendine has kebabı, köfte çeşitleri, zeytinyağlıları, tatlıları ve coğrafi işaret almış ürünleri ile Osmanlı saray mutfağını günümüze taşıyan bir gastronomi şehridir Bursa.
Bursa; Sultan Külliyeleri, Hanlar Bölgesi ve Cumalıkızık Köyü ile UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde, Çini ve İpeği ile UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı'nda, Karagöz Hacivat Oyunu ile Somut olmayan Kültürel Miras Listesi'ndedir. EHHTA şehirleri arasında termal su sıcaklığı en fazla olan şehir ve 2022 Yılı Türk Dünyası Kültür Başkentidir. Kısacası Bursa; tüm değerleri, birikimi, nitelikleri ve zenginlikleri ile başlık bulmakta zorlanılan bir şehirdir.
ULUDAĞ
Evliya Çelebi'nin pınarlarından ab-ı hayat akar diye tanımladığı zümrüt yeşili oksijen deposu 4 Mevsim canlı 4 mevsim aktiftir. Mitolojik dönemde Zeus'a atfedilerek Olimpos denmiş ilk önce. Homeros'a göre Yunan Tanrıları Truva Savaşı'nı Olimpos'un tepesinden izlemişler. Keşişlerin bu dağı mesken tutması ile Keşiş dağı olarak adlandırılmaya başlar. Türkiye'nin en uzun teleferik hattı ile eşsiz manzara eşliğinde Uludağ'a ulaşabilirsiniz. Evliya Çelebi'nin Süleymaniye'nin minarelerini gördüm dediği seyir terası Bakacak'tan Bursa'yı izlemeyi unutmayın.
ULUCAMİ VE HANLAR BÖLGESİ
1396 Niğbolu Zaferi'ni taçlandırmak isteyen Yıldırım Bayezid, kendi şanına ve devletin kudretine yakışır bir ibadethane inşa ettirir: Ulucami. Hüsn-ü hat sanatının her bir örneğini görebileceğiniz birbirinden güzel 129 hat yazısı ile adeta bir sanat galerisi. Ulucami'nın etrafında şekillenmeye başlar Bursa çarşısı. İlk olarak Orhangazi döneminde Emirhan yapılır, sonra I. Murad zamanında Kapan Han ardından I. Bayezid Bedesteni yaptırır. İstikrarlı ve sistematik bir şekilde büyüyen çarşıda bugün 14 han 24 çarşı bulunur. Bu han ve çarşılara ilaveten batıdan doğuya Bakırcılar Çarşısı, Kapalı Çarşı, uzun çarşı, tuz pazarı ve okçular çarşısı ile devam eden hat, Osmanlı'da ticaretin kalbinin attığı yerdir. Uzak Asya'dan gelen Dünya'nın en eski ticaret yolu İpek Yolu'nun Asya Kıtası'ndaki son durak noktasıdır Bursa hanlar bölgesi. Asyalı Tüccarlar getirdiği malları kendilerini Kozahan'da bekleyen Avrupalı tüccarlara teslim eder. Sonra Osmanlı değiş tokuş noktası olmakla yetinmez ve kendi ipeğini kendi üretmeye karar verir. En uygun yer Bursa Ovası'dır. Her yer dut ağaçları ile kaplanır. Kısa süre içinde Çin ve İran ipeğini gölgede bırakacak kalitede ürün çıkar ortaya. Kozahan, günümüzde ipek ticaretinin yanı sıra kahvenin en lezzetli sohbetin en keyifli olduğu mekânlardan biridir.
CUMALIKIZIK
Bursa fethedilmeden önce kurulan özünü günümüze yansıtan bir köy, Cumalıkızık. Rivayete göre bir Türkmen Boyu olan Kızık Boyu'ndan gelen birkaç nefer Osmangazi'den yurtluk ister. Osmangazi'nin ihsanı ile Bursa önlerinde 7 Kızık Köyü kurulur. Bayındır Kızık, Dal Kızık, Hamamlı Kızık, Dere Kızık, Değirmenli Kızık, Fidye Kızık ve Cumalıkızık. Diğer köylerdeki erkekler Cuma namazı için bu köye geldiği için Cumalıkızık demişler. Cumalıkızık orijinal zemin döşemesi, sivil mimari örneği evleri ve muhteşem sokakları ile fotoğraf çekmeye doyamayacağınız bir destinasyon. Evlerin büyük çoğunluğu alt katı köy atmosferine uygun restoran durumunda gelecek misafirlerini en güzel şekilde ağırlamak için bekliyor.
İZNİK
Dört medeniyet bir başkent. Hristiyanlığın Kudüs ve Roma'dan sonra en önemli 3. Şehri. Selçukluların Anadolu'da ilk devletleşme adımı. Çok eski zamanlarda bağı bol anlamında Helikore olarak adlandırılmış İznik. Daha sonra gölden ismini alarak Askania demişler. Hristiyanlığın temel inançlarının belirlendiği tüm mezhepleri tarafından kabul görülen I. Konsil (325) ve Kiliselerde ikona ve tasvirlerin serbest bırakıldığı VII. Konsil İznik'te toplanır. Bu önemli gelişmeler neticesinde İznik, Avrupa'dan başlayıp Kudüs'te sona eren hac yolunun olmazsa olmaz bir parçası olur. VII. Konsilin toplandığı Ayasofya Orhan Camii İznik'teki en önemli yapıdır. 2014 yılında havadan fotoğraflama sırasında keşfedilen su altı bazilikası (st. Neophytos) büyük bir heyecan uyandırmıştır. Nitekim yüzyıllardır aranan I. Konsilin toplandığı yer artık bulunmuştur. Vatikan Müzelerinden Capella Sistina'daki freskoda yer alan betimleme bu tespitin en büyük kanıtlayıcısı niteliğindedir. Hristiyanlık adına olduğu kadar İslam adına da önemli bir şehirdir İznik. Kadiriyye Tarikatının Eşrefiye kolunu kurup balkanlarda geniş bir nüfuza ulaşan Eşrefzade Rumi'nin varlığı Tasavvufi İslam'ın İznik'te ne kadar güçlü olduğunun bir ispatıdır. Asırlara meydan okuyan ve muhteşem takları ile günümüze ulaşmış Lefke Kapı, İstanbul Kapı ve Yenişehir Kapı katman katman farklı medeniyetleri anlatır bize. Roma Tiyatrosu, İslam eserleri müzesi, Yeşil Camii mutlaka görülmesi gereken yerlerden birkaçıdır. Çininin de başkentidir İznik. Başta Bursa Yeşil Camii ve türbesi ile Sultanahmet Camii olmak üzere birçok Osmanlı eserinde görebildiğiniz hatta Biritish Museum'da da sergilenen turkuaz ağırlıklı çinilerin üretim merkezidir İznik. İznik turuna Abdülvahhap Bayraktar Dede türbesinin olduğu tepeden muhteşem göl ve zeytin bahçeleri manzarası izleyerek başlayın. Hava açıksa şanslısınız. Hele ki göl üzerinde plankton patlamalarının seyrine doyumsuz manzarasına denk gelirseniz çok şanslısınız. Ve İznik'i mutlaka yürüyerek gezin. Ekinoks zamanlarına denk gelirseniz çayınızı alın ve göl kıyısında akşamı bekleyin. Yaşayacağınız güzelliği anlatmaya kelimeler kafi değildir.
GÖLYAZI
Işığın Tanrısı Apollo adına kurulmuş dokuz yerleşim yerinden biri ve göl kenarına kurulmuş tek yerleşim yeri. Buradan hareketle her ne kadar resmi ismi Uluabat Gölü olsa da halkın dilinde hala Apolyont Gölüdür gölün ismi. Rivayete göre Melde Kralı oğluna Apollonia Kralının kızını ister. Kız bu izdivaç razı değildir. Apollonia Kralı kızını korumak için bir kule yaptırır ve etrafını güvenli hale getirir. Ret cevabına çok kızan Melde Kralı Rhyndacus nehrinin yatağını değiştirir ve kara parçasının etrafı sular altında kalır böylece bir yarım ada oluşur adına da Gölyazı derler. Orhangazi zamanında Osmanlı hâkimiyetine geçer. Rumlar ve Türkler yüzlerce yıl barış ve kardeşlik içinde yaşamıştır bu zeytin ve incir diyarında. Gölyazı'da mutlaka bir sandal turu yapın. Özellikle nilüferlerin açtığı ve leyleklerin olduğu dönemi tercih ederseniz sandaldan inmek istemeyeceksiniz. Gölyazı her yıl sayısız leyleğe ev sahipliği yapar. Uluabat Gölü'nün diğer yakasında yer alan Eskikaraağaç, Avrupa Leylek Köyleri'nin Türkiye'deki tek temsilcisidir. 750 yıllık ağlayan Çınarın altında Rum Eleni ile Mehmet'in aşkını okuyun. Muhteşem bir sunumla Turna balığı yiyin. Göl kenarında bir kahve için ve mutlaka güneşi zambak tepeden batırın.
